18/11: 'Niemandsland' van Marijke Roza-Scholten
Raf Njotea is freelance scenarist en presentator. Hij schreef o.a. voor Familie, Dertigers en VRT NWS. Via columns en opiniestukken neemt hij nu en dan deel aan het maatschappelijk debat, voornamelijk over thema’s zoals identiteit, diversiteit en taal.
Raf Njotea tipt deze week 'Niemandsland' van Marijke Roza-Scholten.
"De beste verhalen nemen je meteen mee. Dat is precies wat Marijke Roza-Scholten doet met die eerste, bevreemdende zin in 'Niemandsland', namelijk je compromisloos de wereld van het jonge meisje Gurkje in trekken. ‘Het grondgetal van de meidoorn is vijf.’ In die ene zin zitten meteen de dieperliggende thema’s van het verhaal vervat. De soms nietszeggende verwetenschappelijking van de grotemensenwereld (ja, ik heb ‘grondgetal’ gegoogeld), door de ogen van een kind dat daar koste wat het kost betekenis aan wil geven — haar eigen betekenis desnoods. De volharding van kinderen om het onbegrijpelijke logisch te maken.
Maar Niemandsland is in de eerste plaats een verhaal over ontdekking, avontuur en fantasie, over de onbegrensde wereld waarin kinderen leven. En hoe die jammer genoeg clasht met de wereld van de volwassenen, een onttoverde wereld, waar al te vaak een schrijnend gebrek is aan fantasie en avontuur. Het felst komt dat tot uiting aan het einde van het verhaal, wanneer (spoiler!) Gurkje zich terug lijkt te zullen moeten schikken in het leventje dat haar ouders en/of de gemeenschap voor haar voorzien. De nieuwsgierige, slimme durfal moet toch vooral zien dat ze er betamelijk voorkomt.
Als lezer vind ik dat lichtelijk unhappy end misschien ergens jammer, als schrijver kan ik niet anders dan applaudisseren voor de narratieve opbouw. Marijke Roza-Scholten weet hoe je een verhaal zo structureert dat je boodschap het hardst binnenkomt."
Foto: Sofie Silbermann