Lezen

In alle talen van de regenboog (2)

  Ik maak zelden notities. Ik vergeet. Gewoon alles. Soms mijn onderbroek. Zelfs op die schrijfcursus waar ik doorgaans zeer bezopen zit. Behalve toen. Die ene dag. Een letterdokter kwam. Hij noemde zich verwarrend weg, Archibald Algebra. Ik greep mijn pen. "Het is belangrijk dat hetgeen men brengt in een vertekend kader leeft. De achtergrond dient te misleiden. Beperk bij voorkeur sterk het aantal lezers. Schrik ze af. Verdrijf het beest. Immers, bevooroordeeld zullen ze, de meesten zijn. Daarna kan men in vrede, onvrede, in vrijheid, ongebonden schrijven, zwevend boven, toevend tussen, simpelweg misschien zelfs op de lijntjes. Het mag zomaar leugenachtig, lelijk of toevallig prachtig, domweg oerbekend of in een taal dusdanig vreemd. Het is gelijk de liefde en het zal, het mag gewoon gebeuren. Echt en pen met fun, vol zen of onzin. Soms is er een ader die in het verleden springt, het heden troebel maakt. Alles mag vergaan zonder dat getuigen deze ramp moeten beleven." Dit alles stelde mij immens gerust. Daarna ging Archibald nog door, hij sprak. "Beste cyclopen, helderzienden of malloten, wezens met of zonder kloten. Dit is uw opdracht voor vandaag: Try, pretend to be the man himself and write just like my friend. His name is William. His head thinks Shakespeare."   Ik deed toen dagen niets en toen de regenboog verscheen, heb ik geschreven voor den uil en voor de lol.   oh bee oh bee 'i thou I saw some beauty little beast we prayed in spring loved summer sun found no decay twin halcions sang gospel tunes on happy days now greyish dust and silence loom early evening shades have come faulty flowers fade cruel endings doom oh bee oh nee while I hang shall thou still live  shall thou can see black blossoms thrive while I die shall thou try solemnly taste the bitter nectar high up in my dead men's tree       Het gedicht 'Oh bee oh beast' verscheen in  'Harmony Gold (1)' en werd gelezen door 4 ramptoeristen.

Bernd Vanderbilt
8 0

Parabel van de Burn-out

Nog niet zo lang geleden werd J. Elle op de bergketen “Bergen van Werk” gedropt. Deze te ontdekken bergketen hield talloze beloften in. Het reisbureau “Ver weg van jezelf” vanwaar Elle steeds werd uitgestuurd zag dit als een unieke kans voor hen: “Dit past bij je karakter, good luck!” J.Elle is een echte avonturier, dus die ging er een beetje naïef en vol vertrouwen op in. Onbeantwoorde vragen zouden zich later wel vanzelf oplossen, dat was nu eenmaal een deel van de uitdaging. J. Elle mocht beginnen in het stadje “Ad. Ministratie” en kreeg er logement in hotel “OW, Overwerk”. Een deftig maar veel bezocht hotel met gratis vervoer naar werk en terug. Doordat het er zo druk was en Elle er moeilijk tot rust kwam werd het na enige tijd slopend: slapeloze nachten en dagen waarin cafeïne en vitaminepillen de verdoken pepmiddelen waren voor de marathon waaraan die meedeed. De kamer “Ploeteren” was te klein, te luidruchtig en dus vroeg Elle aan de baliedame, mevrouw Belletjes, of er niet elders in het hotel een rustiger kamer was. Mevrouw Belletjes vond op de zolderverdieping nog een kamertje “IK. Moeten” met een ruim bed en luxe bureau. Maar ook daar priemden geluiden en berichten door tot aan het dakvenster. Rust vond J. Elle niet. Op een gegeven moment besloot Elle om te vertrekken: “Dag dame Belletjes, je hoeft geen rekening meer te houden met me, ik zoek een ander hotel in een andere stad. Merci en tot nooit meer!”    Smoezen  Kordaat stapte Elle naar buiten, nam een Uber richting het nabije dorp en kwam zo terecht in “Smoezen”. Het leek er rustiger en er was een rivier met een grote brug “Klachten”. Er leefden twee soorten bewoners: de sarcasten aan de ene kant van de brug en de roddelaars aan de andere kant. Ze heetten J. Elle welkom, de enen met een korte strakke groet en de anderen met een praatje waar geen eind aan leek te komen. Ze nodigden die ook meteen uit voor de wekelijkse vergaderingen van het dorp.  Elle ging hier dankbaar op in. Wat die zich later nog zou berouwen. Niet ver van de dorpskern was een mooi gebouw met grote kamers, daar nam Elle intrek in de dure loft “Hou vol, en blijf in je hol”, dit ter beschikking voor tijdelijken die rustig wilden wonen en werken. Voor J. Elle het zelf goed en wel besefte was het nu meer dan drie jaar later en leek het avontuur in deze ontzettend grote bergketen oneindig. Maar dat zou niet blijven duren. Na lang aarzelen durfde Elle de vraag te stellen of diens werk wat meer afgebakend kon worden. Snel kwam er een boodschap van het reisagentschap: “Je werkt goed, doe gewoon zo voort, als beloning hebben we nog een extra project voor je met een korte uitstap naar een van de bergtoppen, zie bijlage.” Neen, zeggen vond Elle erg moeilijk. De uitdagingen leken wel steeds de moeite; ja hoor we gaan ervoor, forceerde diens gedachten. Zo werd J. Elle jaren aan een stuk van Kastje naar Muur gestuurd, de twee belangrijkste klanten. Tijdens de vrije momenten, die zeldzaam en dus kostbaar waren, nam Elle regelmatig de afvaart naar “Decadentie”. Een schijnbaar gezellig en aanstekelijk plaatsje met tafels bestaande uit gigantische houten hoofden waar het goddelijke drankje Meer is Beter rijkelijk uit spoot, terwijl artiesten zoals Geen Inkomen Meer en 'T Moet Hier Gedaan Zijn opzwepende ritmes uit hun lijf persten. Samen met lotgenoten trachtte Elle zich daar te ontspannen om tot slot op het eilandje “uitgeput” in de buurt te eindigen, vaak met een kater of ruzie met geliefde, K. Lontje, die al snel diens ex werd.   Nieuwe wending   Dit bleef zich herhalen tot op een dag oude vriend, B. Razernij, op bezoek kwam. Die zag hoe Elle veranderd was: kilo’s bijgekomen, wallen onder de ogen en een radeloze blik. Een normaal gesprek was met hen niet meer mogelijk. Razernij kon hier behoorlijk boos van worden en spijkerde Elle met geweld tegen de muur van de loft, die op losse schroeven stond, waarna het dure kamertje in elkaar stuikte. Razernij nam Elle uit het puin, sleurde die vanuit het dorp Smoezen naar rivier “Geen Excuses” en zette die op een vlot: “Verdwijn hier, laat je drijven naar Rondkomen en tracht via Nieuwe Wending tot bij standbeeld Zin Geven te geraken. Ik wil je niet meer zien voor je je herpakt en met me een redelijk gesprek kan aangaan!” riep Razernij nog na. Tijdens de zware tocht doorheen het gebergte op koud hout en met een kleine knapzak overschreed hen hier en daar de limieten, maar hield vol. Vooral de nachten waren kil en leken eindeloos. Toch bleef Elle peddelend op het vlot zoeken naar het standbeeld. Na lang dobberen zag die vanachter een oude kastanjeboom een beeld opduiken in de vorm van een omega teken. Dit moest het zijn, Nieuwe Wending! J. Elle meerde aan, tien kilo lichter ondertussen en een beetje verwilderd, maar de blik zachter, de ademhaling dieper en de ogen helderder. Terwijl die neerzat en wat noten at onder de boom, keek hen vredig om zich heen. Elle besefte voor het eerst sinds lang dat die genoot, dit was de avonturier die hen wilde zijn. Een zacht gezang steeg op. In de verte zag die een schim. Het had lange witte haren, een lang smal mosgroen gewaad en naderde voorzichtig. J. Elle keek op.“Wie ben jij?” “Wie ben jij?”, antwoordde het.“Ik ben, op zoek, en ik hou ervan om te zoeken, te ontdekken en verder te gaan. Ik ben ik, maar ik wil me niet meer zo lang verliezen.” “Ik ben Lot,” antwoordde het, “maar je mag me Lotte noemen. Ik kom uit het stadje In de Wolken, het is er kalm en aangenaam vertoeven. We zijn een nogal eigenzinnig volkje en werken aan dromen. We geven ze gratis weg en hopen in stilte dat de mensen uit de andere steden en dorpen ermee aan de slag gaan.” “Wat mooi!”, antwoordde Elle.  “Kan jij mij ook helpen?” Het knikte. “Ik kan je dromen meegeven, er iets mee doen ligt aan jezelf.” “Hoe?” “Daal hier wat naar beneden, voorbij Eenzame Vlakte, daar kom je uit op het snelstromend riviertje De Voeling, volg dit tot je op een stationnetje uitkomt. Midden in de natuur, station Focus. Wacht daar op de trein. Het zal niet lang duren. Je bent er klaar voor. Neem de trein en stel geen vragen, de bestuurder neemt je mee naar daar waar je op focust.” J. Elle dankte Lot, vulde de zakken nog met enkele kastanjes en vertrok.   Dromen  Enkele kilometers verder vond die de rivier en volgde deze voorbij de vlakte tot aan het station. Daar wachtte Elle geduldig, deelde er de momenten in met ademhalingsoefeningen, wat schrijfwerk en kleine tekeningen tot er puffend een oude trein aankwam. De machinist keek even uit het raampje en deed teken dat Elle mocht opstappen. J. Elle zou zich nu focussen op rust en op een nieuwe droom. Een nieuw avontuur waar die helemaal zichzelf kon zijn en blijven. De trein reed voorbij verschillende Bergen van Werk en pikte onderweg nog enkele passagiers op waarvoor hij stopte langs “Vergeten eilanden”, “Leegte” en “Herstel”. Dan nam de trein een grote bocht en denderde naar beneden voorbij "Ideeënstroom" om tot slot te stoppen bij “Passie”. Daar stapte Elle af en wandelde richting het huis van hun voorouders. Een wat verwaarloosde plaats met daarachter de tuin der aangename lusten en middenin de bron der gedrevenheid. Iets waar die nu tijd voor zou nemen om het te onderzoeken, af te bakenen en er ideeën te laten groeien.  Vanachter een hoge muur gezeten overdacht J. Elle de afgelopen periode, een beetje schuw en verdoken nog, want die voelde hoe het reisbureau “Ver weg van jezelf” en het bureau “Ad. Ministratie” hen nog op de hielen zat. Misschien moest Elle hun maar voorgoed verlaten en een eigen bureau beginnen of een bureau zoeken waar die zich beter voelde, samen met anderen.  Niet veel later verscheen ‘s nachts de witharige Lot voor diens ogen en fluisterde heel helder een droom in. Ja, juist. Daar moet J. Elle zijn.     NotaDeze parabel is genderneutraal geschreven. Als ik toch fouten gemaakt heb, mag je me corrigeren. Een schriftuur waar hij/zij vervangen wordt door hen/hun en die/diens. Ik ben zelf een kind van de jaren tachtig en merk dat de jongeren van nu veel bewuster omgaan met zichzelf en het genderaspect. Dat kan ik alleen maar toejuichen en zijn dingen waar ik rekening mee wil houden. Zeker als het een parabel is zoals deze. Iets waarvan ik hoop dat iedereen die het ooit meemaakte of erin zit zich herkent en mag erkennen. De inspiratie voor de parabel haalde ik uit een labo “Schrijven uit beleving”, gegeven tijdens mijn schrijfdocentenopleiding door collega Wim Vercauteren en het boekje “Zakatlas van de Belevingswereld.” Dit is Versie 2, na enkele kleine correcties. Met dank aan de feedback van Vitalski.

Bart Vermeer
180 2

Jij streelt de wereld + recensie Tip Van De Week

Jij streelt de wereld Jij streelt De wereld zacht Haar naam Op het papier gedrukt Lachende hondjes Zonder leiband iets Tekenen op je arm   -- recensie Tip Van De Week -- Tony Coppo tipt deze week “Jij streelt de wereld” van “Tony Coppo”.  "Tussen alle fantasierijke, bombastische en uitbundige teksten op dit platform, grijpt de eenvoud van het gedicht van Tony Coppo naar de keel. Met ‘Jij streelt de wereld’ schrijft hij een bedrieglijk simpele tekst, die niettemin een hele wereld aan betekenis oproept. Een oppervlakkige lezing laat indrukken na van identiteitscrisis, de strijd tussen mens en het woord en het verval dat daarmee gepaard gaat. Maar snel wordt duidelijk dat dit een veel persoonlijker gedicht is. De leiband in de laatste regel is een verwijzing naar ballast of trauma: mentaal afval waar de ‘jij-persoon’ geen afscheid van kan of wil nemen. De arm in dit gedicht doelt dus op het onleefbare leven van een mens. Actief en passief worden hier erg goed gebruikt. Alle werkwoorden zijn actief.  Ook de eerste zin zit vol leven en daadkracht: de aangesproken persoon streelt uit angst dat er schade zou zijn aan zijn of haar ego. Dit alles staat in contrast met het passieve vervolg van het gedicht, waarin de jij-figuur ondergaat, ‘gedrukt’ is zoals een stempel of een te vaak gebruikte stylo. De naam en het papier nemen hier de hoofdrol op en verzieken ‘de hondjes’. De versregel ‘Zonder leiband iets tekenen op jouw arm.‘ doet denken aan Willem Elsschot. Tony Coppo gebruikt materiaalmetaforen en het stadsleven om iets te zeggen over de aard van de mens. Slim om in deze zin hier het lidwoord te gebruiken en het woord ‘tattoo’ slechts te evoceren en niet daadwerkelijk neer te schrijven. Het ‘iets’ dat tekent, roept associaties op met een bloedend of rottend lichaam dat daarmee de hondjes onrustig maakt. Een kleine suggestie. In de laatste versregel was ‘jouw’ arm volgens mij treffender geweest. Het expliciet toewijzen van de arm aan de hoofdpersoon, maakt het gedicht des te pijnlijker. De draad van de eerste ( ‘jij streelt) naar de laatste versregel (‘jouw arm’) wordt hierdoor strakker gespannen. Niet alleen klankmatig [αu] is er zo een sterkere link , maar ook het contrast tussen de niet-ambigue ‘jij’ en ‘jouw’ enerzijds en het gebruik van ‘je’ (dat zowel als persoonlijk en als bezittelijk voornaamwoord kan worden gebruikt) in de rest van de tekst anderzijds wordt hier spannender. Kortom, een straf gedicht, dat door zijn lengte en eenvoud doet verlangen naar meer." Disclaimers: - Gedicht: voorpublicatie uit 'Tony Coppo - Het gat gedicht' (2022 - De Bezige Bij) - Recensie vrij naar 'Tip Van De Week' (02-06-21 Uschi Cop - Azertyfactor.be) - Literaire foto van Tony Coppo gegenereerd door GeneratePhotos (AI GAN)

TonyCoppo
83 4

Over moeten

Ik (moet) loslaten. Deze nacht lag ik wakker. Misschien beter: vele nachten lag ik al wakker. Waarom is “rusten” toch zo moeilijk voor me? De moeheid is er, net zoals de onrust. Het blijft: knagend, zeurend manifesteert het zich. Behalve als ik schrijf. Maar soms moet je alles kunnen uitzetten. Herbronnen. De tijd stilzetten. Hoe doe je dat?  Ik (moet) rusten. Moet?Toen begreep ik het. Ik moet juist niets. Ik heb een teveel aan moeten en dat maakt me nog meer onrustig. Ik moet te veel van mezelf en denk daarbij ook nog eens dat mensen denken dat ik iets moet. Zelfs rusten moet? Ik besef plots dat het moeten iets is dat ik moeilijk kan loslaten. Omdat het een gecontroleerd, gepland en strevend naar perfectionisme soort moeten is. Je moet rusten, je moet werken en daarbij het beste van jezelf geven, je moet een goed huwelijk hebben, beter dan dat van je ouders, je moet je kinderen goed opvoeden, zij moeten daarbij aan sport doen, voldoende bewegen, goede resultaten halen, hun talenten ontwikkelen, net als jij, jij moet het goede voorbeeld geven. En haar rol daarin? Zij moet je beminnen, vastpakken als het nodig is, lekker koken, goed advies kunnen geven met diepe gesprekken: vrouw, moeder en filosoof zijn. En mijn rol daarin? Jij moet een echte vent zijn, genoeg verdienen, een betaalbare elektrische auto kunnen kopen, sterk zijn, goed presteren, luisteren en incasseren als een held en goed kunnen kokkerellen: man, vader en superheld zijn. Met alle genderclichés erbij, want wat ben je nog zonder die clichés? Een stuurloos schip op de rand van de afgrond? Tenzij er ergens een nieuwe koers bestaat? Welke koers moet? En zo raast het maar in mijn hoofd. Maar ergens moet het en wordt het ook van je verwacht. Denk je. En daarnaast moet je nog genoeg tijd hebben voor je hobby’s en je passies, als je die hebt, zo niet moet je die hebben.Tenslotte moet je ook letten op wat je allemaal eet en zegt en hoe je het zegt en leuke uitdagende vakanties boeken, zonder het vliegtuig te nemen, de beste foto’s maken en teksten erbij posten die iedereen inspireren en bovenal moet je de wereld redden van zijn nu al bijna zekere ondergang. Ja er is veel moeten dat moet gebeuren. Is er een overdosis aan moeten? In mijn hoofd alvast wel. En al zeker als dat nog eens komt vanuit een streven naar perfectie en controle. Hoe zou dat komen? Ik behaag, dus ik ben. Vanuit een groot verlangen naar behagen en behaagd willen worden, moet veel en lijkt het alsof je erbij hoort. Moet dit dan ook nog eens perfect zijn, met de juiste balans tussen paaien en schoppen? Niemand is perfect en je kan niet alles en iedereen veranderen. En al zeker niet door je op te jagen zoals zo goed lukt op afstand: in de wagen, op sociale media, vanuit je eigen cocon. Ian Fleming beschreef zijn James Bond Girls als imperfect. Er was altijd wel iets dat eraan scheelde, want perfect –dat wist hij ook- bestaat niet.  Je bent mens en je ademt en je leert en je maakt mee en je laat los. Ja vooral dat laatste, omdat je anders te veel jezelf én de ander vastzet: “you will make a fool out of yourself”. Gonst het ergens in mijn achterhoofd. Goed daar zijn we al uit, maar hoe laat je dat dan los? Dansen helpt en doen wat je echt graag doet. En misschien via een zelfgeschreven mantra. Carnavalsmantralaat losdat streven naardat moeten doendat perfect willen zijndat streven naar meer en zelfs minderlaat losdat je moet veranderendat jij of zij andersmoeten zijnlaat los dat je kan laten zienwie je bent en waaromlaat los en leef zonderde uitmuntende controledat er willen zijn van je vraagtzonder meer zonder moetengewoon omdat het islaat losdat masker van het moeten Bedenking bij de bedenking. Er is natuurlijk een verschil met iets moeten en iets willen, waar je zelf voor kiest.Een willen vanuit een echt zijn, niet vanuit een scheefgegroeid ego. Ik adviseer om eens neer te schrijven wat jij zelf wilt (niet die ander). Zo wil ik(vanuit het graag doen)goede leesbare teksten kunnen schrijvendie iets vertellen (want dat vertellen zit er nu eenmaal in)en wil ik (naar best vermogen) een goede vader zijneen echtgenoot die luistert (ook al zit m’n hoofd soms overvol)en kunnen bijdragen aan een leefbare wereld (tja, me ook maatschappelijk nuttig voelen)en dit laten samenkomen in mijn dagelijks leven. Ik mag dit met vallen en opstaan (want dat alleen al is een uitdaging en groeiproces). Meer niet, dit is al meer dan genoeg. Je mag. Ik mag alleen de lat mentaal niet te hoog leggen en te veel verwachten. Zelf ondernemen, niet opjagen en op tijd opladen. Laten we daarbij “moeten” vervangen door “mogen”. Want dan heb je nog een keuze. En die keuze wordt dan uiteindelijk een “ik wil” en nog steeds heb je daarin een keuze. Je mag rusten, een goed huwelijk en goede vriendschappen hebben, geld correct verdienen, kinderen coachen als verantwoorde individuen, je mag het allemaal, proberen, je mag… leven. Omdat je er zelf voor kiest, op jouw tempo. F*ck de rest! Meer zin of onzin wil ik niet en wil ik er niet meer achter zoeken. Alles mag. Niets moet. Toch?   Bij deze post ik ook eens een blogje uit mijn blog: https://bartsidiosyncrasies.blogspot.com/

Bart Vermeer
35 0