Blauwe pen
Rineke Dijkstra – Kolobrzeg, Polen, 26 juli 1992
De pubertijd is een periode van grote veranderingen, zowel emotioneel als fysiek. Puberjongens en –meisjes voelen zich kwetsbaar, zelfbewust en ongemakkelijk. Rineke Dijkstra weet met haar reeks pubermeisjes in badpak precies de vinger te leggen op dat ongemak. Het Poolse meisje op dit portret poseert houterig in een stijve contraposto. Maar als kijker maakt het beeld je ook ongemakkelijk. Het meisje kijkt je recht aan en je kunt niet anders dan haar ook aankijken. Het voyeuristische gevoel wordt benadrukt door de hoge graad van realisme van de foto en het levensgrote formaat. Het realisme is een gevolg van de fotografische techniek die Dijkstra toepaste. Door een frontale flits te gebruiken wordt het meisje sterk uitgelicht ten opzichte van de achtergrond. Alle imperfecties zijn zomaar voor iedereen te zien.
Sergey Brakov: Sasha
Kinderportretten zijn van alle tijden. Al in de zeventiende-eeuw werden kinderen geportretteerd als kleine volwassenen. Op 17de-eeuwse portretten zie je ze afgebeeld tegen een effen achtergrond. Hun pose is meestal een beetje stijf, ze hebben hun zondagse outfit aan en er is geen spoor van een glimlach te bespeuren. In die zin sluit Brakov met dit portret aan bij een kunsthistorische traditie. Sasha’s leeftijd stemt duidelijk niet overeen met de volwassen uitstraling van haar pose. Maar Brakov gaat nog een stap verder. De jonge Sasha poseert hier niet als een statige volwassene, maar wel als een femme fatale, een 21ste-eeuwse Lolita. Ze houdt zelfs een sigaret aan haar gestifte lippen. Brakovs portret moet je wellicht lezen als een sociale aanklacht. Hij portretteerde namelijk kinderen van Russische ouders die hun kinderen naar een modellenbureau hadden gebracht. Met zijn foto’s projecteerde hij letterlijk en figuurlijk de verwachtingen van de ouders op de kinderen in de portretten.