Vroeger, in de jaren '80, toen oudjaar-zingen nog in de winter viel, stonden wij elk jaar ‘met de vruge’. Ons moeke legde sjaals, mutsen en wanten standaard in viervoud voorverwarmd klaar. Soms werd de muts vervangen door oorwarmers met een pluchen beestenkop op elk oor.
Nog later, toen we alleen op pad mochten, speelden we al die bollen wol uit, eens we uit het zicht waren. Zodra we het huis van ‘den boswachter’ gepasseerd waren, dreven we het tempo ook ferm op. ‘Loewepes’ van ’t één huis naar ’t ander. Het was voor de gever in de jaren ’80 meestal niet de moeite om de voordeur dicht te doen. Dat was handig. We zongen, lees dramden, ‘oudjaarnieuwjaar, kwens j’een gelukkig nieuwjaar!’
Meestal kregen we 5 frank. Soms ook 2. Bij de Verschoren in de groenhoek, daar kwamen ni veel zangers. Daar kregen we 20 (!) frank. Ik heb het onthouden alsof het de jackpot was.
In de leliestraat stond ergens een mandje met zoetigheid voor de zangertjes. Richtlijnen erbij: ‘Voor de zangertjes. Eerst zingen dan kiezen.’ Dat is al even erg als praten tegen de muren. Ik zong er niet. En kiezen deed ik ook niet. (nooit goed in geweest) Ik nam dus alles waartussen ik twijfelde.
In die tijd hingen er ook nog papieren ‘wij geven in de school’. Slimmeriken hadden dat één jaar gedaan en hergebruikten dat blad elk jaar opnieuw. De lay-out ervan is volgens mij in als die jaren toch nooit veranderd. Misschien hoogstens de kleur van het blad waarop de copy, van de copy, van de copy werd gemaakt.
Er was ook eens een jaar dat ik mijn instrument meepakte. De mensen gaven dubbele klets. Origineel was het. Maar lastig. 2 straten denk ik, toen gaf ik het op. Alsof mijn lippen bleven plakken aan mijn bevroren ammezuur.
Maar nóg erger waren: ‘appelsienen’. Ooh mannekes, als die in uw beuzeke vielen. Snok.
’s Middags dik tegen ons goesting moesten we over huis. Gaan eten, puur tijdverlies. Vader Van Herck had er iets op gevonden zodat het toch de moeite was om 'te verletten'. Hij sneed met oudjaar de schoonste patatten figuren. Auto’s, bloemen, sterren, huizekes en mannekes (met of zonder kop) werden aan de keukentafel gesneden. Uren deed hij er over. Ons moeke bakten ze, tussen het geven door, in de frutpot. Elk jaar opnieuw. Wij aten die kunstwerkskes zo rap mogelijk op. We waren nog ni uitgezongen.
Beuzekes leeg, buikskes vol, we konden er weer tegen. Na de noen waren de meeste zangertjes uitgezongen. Er bleef al wel eens vaker een deur dicht en dan legden we ons andere plaat op. ‘Hoog huis, liejeg huis’ Als we da thuis vertelden, was ons moeke niet goed gezind. Onze papa wel. Die ging strijk van ’t lachen.
Meer dan 30 jaar later gaat mijn eigen kroost op pad. Het ziet er allemaal een beetje anders uit. En toch zat ik gisteren heel onverwacht, dik verrast, efkes terug in die jaren ’80. Mijn kinders wisten niet wat ze zagen in hun bord.
In de viooltjesstraat had vader, ondertussen opa, Van Herck, 3 uur aan de keukentafel gezeten.
Met patatten en een schellerke.
Tessa Van Herck,
Itegem, 1 januari 2023