Hij is terug!
Werkelijk?
Wie is er terug?
Om wie maken we zoveel stennis?
Tuiavii!
Wie?
Tuiavii uit Tiavea!
Wie is dat?
Waar is dat?
Hij is een hoofdman uit Samoa, een Polynesische eiland in de Stille Oceaan, hij moet minstens honderd jaar oud zijn, want hij is nog geboren in de negentiende eeuw, toen de dieren nog spreken konden.
Zo lang geleden? En van zo ver? Dat is nog verder dan Australië!
Ssst, hij spreekt!
Papalagi, ik ben terug, kennen jullie mij nog?
Welk beest is een Papalagi?
Jullie zijn de Papalagi! Weten jullie niet meer wat onze naam voor jullie wil zeggen? De hemeldoorbrekers! Want toen we jullie zagen komen met jullie zeilboten leken jullie een gat in de hemel te klieven. Wat vreemd is, want waren wij niet de originele zeevaarders? Hadden wij niet elk eiland in de Stille Oceaan gekoloniseerd en bevolkt? Vertrokken uit Indonesië en zo hebben wij gans Micronesië, Melanesië en Polynesië ontdekt. Denken jullie dat wij geen zeilen hadden? Wie heeft wie een rad voor de ogen gedraaid? En wie waagt het zich weer aan cultural appropriation te doen?
Maar nee, het is cultural appreciation!
Halt, ik weiger mij te laten gebruiken door weer een Papalagi! Het was Eric Scheurmann die mij in 1920 uitgevonden heeft om kritiek te leveren op zijn eigen cultuur. Hij heeft de westerling de naam Papalagi gegeven, terwijl wij de originele hemeldoorbrekers waren!
Maar stijgt de zeespiegel dan niet? Dreigt Tiavea niet onder te lopen door de Oceaan? Door het stijgen van de zeespiegel en het smelten van de ijskappen door de global warming? Moet jij ons niet aanklagen? Zijn wij niet meelijwekkend dan? Tuiavii? Waarom zwijg je? Zijn wij niet betreurenswaardig? Hij antwoordt niet. Tuiavii? Hebben we hem dan werkelijk verzonnen, die nobele wilde? Wie gaat er dan zeggen wat we fout doen? Wij zelf? Of toch maar gewoon het zwijgen ertoe doen en luisteren naar echte niet-westerlingen?
Zoals?
Frantz Fanon misschien of James Baldwin?
Nee, die zijn al lang dood.
Wacht ik ken er ene!
Wie? Snel, voor we wanhopig worden!
Amitav Ghosh, een Indiaas schrijver uit Calcutta, hij schrijft zelfs over de klimaatcrisis, en dat kunst de creativiteit ontbeert om daarmee aan de slag te gaan. Na dat boek heeft hij volgens mij zelf geen fictie meer geschreven maar wel anti-koloniale non-fictie boeken zoals De vloek van de nootmuskaat en Rook en As over opium. Laatstgenoemde gaat over de genocide die de Britten gepleegd hebben op de Chinezen door de Opiumoorlogen en hen en masse verslaafd te maken aan dit papaverproduct. Het eerste boek over de genocide door de Nederlanders op de oorspronkelijke inwoners van de Banda-eilanden in Indonesië omwille van de nootmuskaat.
Houdt u het wel gezellig?
Klinkt het dan niet goed nu het niet uit Tuiavii zijn mond komt? Hij is echt spoorloos verdwenen, hoor, hij lijkt wel in rook opgegaan.
Maar wat hebben we dan nog te zeggen? Zijn we niet wit (ik vind mezelf eerder blank), en mannelijk cis-gender (ik vind mezelf eerder euh … normaal). Mijn voornaamwoorden zijn hij, hem, zijn, naar ’t schijnt.
Je bent niet meer normatief, dat mag jij spijtig vinden, maar om je misschien nog meer te jennen of op de kast te jagen, noemen ze dat ‘white fragility’. En James Baldwin lezen of meer nog Ibram X. Kendi maakt je niet minder verdacht. Of dit een achterhoedegevecht is, durf ik niet te propageren. Wij dicteren niet langer de identiteitspolitiek na dat honderden jaren gedaan te hebben, zelfs in de vorm van etnische zuiveringen. Kwetsen woorden? Meer dan zweepslagen en gedwongen sterilisaties? Ja, het is zo, cowboy en Indiaantje spelen is niet meer van deze tijd. Dat brengt me op nog een naam, de native American schrijver Tommy Orange, die de narratief verlegt van de stereotiepe Great Plains naar de Amerikaanse grootsteden. Ondanks eeuwen intergenerationeel trauma hebben zij het overleefd. Ze zijn er nog de Sioux, de Lakota, de Pawnee, de Shawnee, Comanche, Apache, Navajo, Mohawk, Inuit, Inca’s, Azteken, Guaraní, Maya’s, en al die andere tribes.
Wat zegt ChatGPT over Philipp Meyers boek De Zoon over Texas en de Comanche, cultural appropriation of niet? Antwoord: Op basis van wat openbaar en doorzoekbaar is: er is geen duidelijk, publiek gedocumenteerde Comanche-stem over The Son. Dat betekent: je oordeel over of het boek culturele toe-eigening is, blijft incompleet zolang je niet ook de stemmen van (huidige) Comanche-mensen of inheemse critici hoort. De feiten die wél beschikbaar zijn (Meyer’s onderzoek en de literaire recensies) duiden erop dat Meyer poging tot zorgvuldigheid heeft gedaan en dat (niet-inheemse) critici dat vaak positief beoordelen — maar dat beantwoordt niet de kernvraag: hoe ervaren Comanche-mensen het?
Mag je dan niks meer zeggen? Go woke, go broke!
Daar is die witte fragiliteit weer!
Ik ben niet wit, ik ben op zijn minst lichtbeige, of rozig als een biggetje. Of mag ik dat ook niet meer zeggen?
Goed punt, misschien kunnen we die taken wel op ons nemen, dieren en natuur rechtspersoonlijkheid geven, maar je weet waar het eindigt. Het is niet aan ons om Inuit te verbieden op walvissen te jagen, op robben, op walrussen, op narwals, …
Wat hebben die verdomde Russen er nu weer mee te maken? Tuiavii? Waren het niet eerder de Fransen die met een waterstofbom geëxperimenteerd hadden aan één of andere atol? Ik geef het op. Ik weet niet meer wat zeggen.
Goed zo! Nu heb je het begrepen, laten we even het internet volgen en hopen dat die quote werkelijk van hem is, want zei Jimi Hendrix niet: ‘Knowledge speaks but wisdom listens!’ Laten wij papalagi misschien maar beter even zwijgen en luisteren naar al die minderheidsstemmen die eeuwen hebben moeten zwijgen.