“Ik zie graag dieren!” krijg ik vaak als reactie als ik mensen vertel dat ik fulltime vegetariër en parttime veganist ben.
“Ik vind het milieu en ecologisch leven belangrijk! Ik ga zo veel mogelijk met de fiets.” Als ik vertel dat ik niet enkel omwille van het dierenleed ervoor kies om geen dieren te eten. Of hun producten te gebruiken.
Wist je dat de grootste oorzaak van de opwarming van de aarde, de veeteelt is, en niet het verkeer (land, zee, lucht)?
Ik respecteer de keuze van eenieder om wel nog vlees te eten. Leer te dragen. Met bont heb ik het moeilijker. En met (agora)wol ook. Of foie gras. Dit zijn pure luxeproducten, totaal overbodig maar wel een enorme bron van totaal nutteloos dierenleed. Niet dat er nuttig dierenleed bestaat. “Diervriendelijk vlees bestaat niet,” las ik eens op een sticker die ergens verloren op een lantaarnpaal plakte.
Ik veroordeel je niet als je ervoor kiest deze producten te gebruiken. Ik vind alleen wel dat je dan ook het lef mag hebben om de waarheid hierover te kennen. De beelden te bekijken van konijnen die bij volle bewustzijn kaalgeplukt worden (het gekrijs van zo’n konijn al eens gehoord?). De beelden van bloedende schapen omdat het scheren zo’n bandwerk is dat er met het dier geen rekening gehouden wordt. De beelden van ganzen die volgestouwd worden omdat mensen graag zieke lever eten. En de beelden van volle visnetten die uit zee gehaald worden. Daar zitten geen roze zalmfilets in, maar vooral “bijvangst”. Schildpadden, haaien, dolfijnen,…
Kijk niet weg.
“In China eten ze hond!” zeggen (bijna-)alleseters met een gezicht vol afgrijzen. En “Ik eet geen lam, dat is veel te zielig, zo’n baby-dier!”
Ik denk aan de varkenshouderij waar we jaren geleden stiekem de varkensstal zijn ingelopen. Wij logeerden in het vakantiehuisje dat de varkenshouders als bijverdienste verhuurden. “Landbouwtoerisme,” heet dat. We hadden een idyllische tuin waarin een pony en twee snoezige siervarkens vrolijk liepen te scharrelen, samen met wat luxe-kippen. Het was een hete zomerdag. In België. De deur van iets dat op een gigantische schuur leek, stond open. “Verboden toegang,” waarschuwde een bordje. Dan moest de deur maar niet openstaan, toch? Met een klein hartje slopen we naar binnen. Het was redelijk donker en onze ogen moesten even wennen. Ik hoopte dat ik zou mogen ontdekken dat het allemaal nog wel meeviel.
Varkens. Varkens. En nog eens varkens. Op harde vloeren met gleuven om de mest af te voeren. De varkens waren vet. Zaten of lagen dicht op elkaar gepakt. Sommige lagen in hun eigen uitwerpselen, waren gewond geraakt, vertrappeld, konden niet meer recht. De blikken van de dieren die het dichtst bij de hekken stonden, kruisten meermaals de mijne en branden tot op de dag van vandaag nog op mijn netvliezen. Je moet dieren geen menselijke eigenschappen toe-eigenen. Maar lijden is universeel. Ik stak mijn hand uit en één van de dieren snuffelde er aan. Wist je dat varkens intelligenter zijn dan honden? Dat ze in staat zijn tot complexe emoties zoals empathie? Er leek geen einde te komen aan de gang en hoe verder we doorliepen, hoe donkerder en hoe erger het leed. De geluiden zijn gewoon niet te omschrijven met woorden.
Ik voelde me machteloos. Maakte grootse plannen in mijn hoofd. Maar ook ik was te laf om echt iets te ondernemen. Ik kwam niet verder dan wat over-en-weer gemail met de varkenshouder. Vond het wel chique dat hij de moeite nam te reageren op mijn verzuchtingen. En ik begreep zijn verhaal ook.
Ik zou schrijven. Mensen moesten lezen hoe het met deze varkens ging. Mijn toenmalige partner maakte foto’s. Die ging ik verspreiden.
In de plaats daarvan troostte ik me met de gedachte dat ik geen vlees eet. Dat ik niet rechtstreeks deelneem aan het dierenleed.
Honden zijn in China wat varkens voor de gemiddelde Belg zijn.
Een dier is een dier. Een levend wezen. Wie zijn wij om te oordelen welk leven belangrijk is en welk leven niet?
Een beetje meer respect en aandacht voor dierenwelzijn is geen overbodige luxe.