Zorgen voor elkaar?
Ik vind het altijd prettig getipt te worden over het thema van de volgende Nieuwsbrief omdat ik daar kan over gaan brainstormen
De tip in kwestie was iets te schrijven over ‘De vermaatschappelijking van de zorg’.
Kan je nog wel schrijven over maatschappelijke toestandjes als je je zo ver voelt staan van diezelfde maatschappij? Of… moet je dan net schrijven?
Als je bij vermaatschappelijking als containerbegrip gaat denken aan een overname van ‘het-zorgen-voor’ ten laste van de maatschappij, dan frons ik niet eens de wenkbrauwen. Nee…. , dan buig ik het hoofd en ween bittere tranen.
Ik denk dan aan mijn ervaring als jonge vrouw, toen ik in contact kwam met Lilly, de moeder van mijn goede vriendin Gabriëlla. Lilly was al zwaar gehandicapt toen ik haar leerde kennen. Ze had een progressief evoluerende MS en werd verzorgd door haar familie en haar echtgenoot die haar heel letterlijk op handen droeg zodat de rolstoel een eenzaam leven leidde in het hoekje van de hal. Toen die echtgenoot na enkele jaren zelf overleed aan kanker en Lilly snel bergaf gleed, werd er steeds meer beroep gedaan op de familie. Gabriëlla en ik waren jonge twintigers, en we keken met lede ogen toe hoe het groepje vrijwilligers van het eerste moment steeds schraler werd naarmate de eisen van verzorging zwaarder doorwogen. Vooral ’s nachts verzorging vinden was een ontzettend probleem. Om doorligwonden te voorkomen moest men de patiënt enkele keren per nacht draaien en dat vereiste toch wel een zekere vakkennis, om nog maar te zwijgen over de fysieke vermoeidheid na zo’n waaknachtje. Meestal begonnen mensen er met volle moed en optimisme aan, maar even vaak was dat optimisme na enkele maanden als sneeuw voor de zon verdwenen. De mooie toelage die men kreeg was erg verleidelijk, maar woog nooit op tegen de last van de uitputting.
Uiteindelijk heeft Gabriëlla de knoop moeten doorhakken en plaatste ze haar moeder in een rusthuis die de zorg voor Lilly op zich nam. Een moedige beslissing van alle partijen!
Ondanks haar zware afhankelijkheid zag zij zichzelf niet meer als ‘lastig pakketje’ dat moest worden doorgegeven, ze werd verzorgd door vakmensen die voor dit beroep gekozen hadden. De duurzame vriendschap met een uitgetreden priester, die ook in de instelling huisde, was een kers op de taart en maakte haar laatste levensjaren oprecht gelukkig.
Het gewicht van de zorg totaal leggen in de handen van vrijwilligers werkt niet. Maar… een maatschappij met énkel structuur werkt ook niet! Dat merk je als je terugblikt op de talloze pogingen van communistisch getinte regimes doorheen onze menselijke geschiedenis. In landen waar àlles door de overheid gestructureerd wordt, verloopt de zorgverlening op papier misschien voortreffelijk, maar krijg je uitgedoofde zielen die mensen in een hokje plaatsen.
Het doet me denken aan een voorval, enkele jaren geleden, toen ik noodgedwongen stopte met mijn baan als receptioniste. Na een periode van rust en herstel voelde ik een sterke behoefte om toch nog iets te kunnen betekenen. Uiteindelijk vond ik die nieuwe uitdaging in een cursus als Natuurgids zodat ik me kon vervoegen bij de groep vrijwilligers die als gids werkzaam zijn op de Kalmthoutse Heide, hier vlakbij.
De opleiding zelf was niet goedkoop en toen ik in de brochure las dat er ook een mogelijkheid bestond om de cursus te betalen door middel van opleidingscheques, trok ik mijn stoute schoenen aan en belde naar het Vlaams Fonds, in de hoop dat zij me hierin zouden steunen.
Een ambtenaar, die zijn hart ergens onderweg had laten verstenen, aanhoorde mijn vraag. Er was geen tussenkomst voorzien voor chronisch zieke mensen die deze opleiding wilden volgen.
Mijn stoute repliek dat dit toch onrechtvaardig was aangezien werkelozen wél recht hadden op een tussenkomst werd snedig onderbroken met woorden die ik nooit zal vergeten: “Mevrouwtje, als werkelozen deze opleiding volgen, wordt er van hen verwacht dat zij nadien een plek invullen op onze arbeidsmarkt en aldus de maatschappij nog van dienst zijn. Als wij U deze opleiding laten volgen en daarin bijdragen, ondersteunen we enkel uw behoefte aan bezigheidstherapie.”
Hoeft het gezegd te worden dat ik na een jaar opleiding uiteraard toch wel met schitterende ogen en een begeesterde ziel de kindjes stond te onderwijzen over de natuur op onze wonderlijke Heide?
De versteende ambtenaar zou zich moeten schamen tot onder zijn bureaustoel voor zulke verstofte gedachten. Foei.
Een zorgstructuur met een sterke, professionele fundering, gedragen door buigzame vakmensen met een inlevingsvermogen kan een hele ploeg van sprankelend vrije zielen inspireren.
Op deze manier wordt het gewicht van de zorgverlening door vele bereidwillige handjes gedragen en wordt elk individu naar waarde geschat.
Enkel dan zal men verbaasd staan over de veerkracht en de inspiratie van een hele groep waardevolle mensen die anders in een schrijnend nutteloze onzichtbaarheid verdwijnen.
Enkel samen zijn we sterk.