Tip van de week

07/05: 'MAN MET LANYARD' van Lennart Vanstaen

Gijsje Kooter is samen met Matthijs Koevoets oprichter van online literair magazine Papieren Helden, dat momenteel in zwaar weer verkeert. Alle steun is welkom.
Papieren Helden biedt een podium aan verhalen die om zich heen kijken, die uit het ik en de eigen sfeer breken, die onderzoeken en experimenteren, die inspireren en op andere gedachten brengen. Papieren Helden daagt schrijvers uit tot engagement. Niet expliciet en een-op-een, maar als stil fundament: Hoe gaat fictie de wereld redden?

Gijsje Kooter tipt deze week 'MAN MET LANYARD' van Lennart Vanstaen.

"Ik ben geland bij het verhaal 'MAN MET LANYARD' van Lennart Vanstaen. Ik moest het woord lanyard even opzoeken. Ik wist niet dat die dingen zo heten. 

Man met lanyard dus. De titel is goed gekozen. Meer dan een man met een lanyard om zijn nek is de man namelijk niet. Er wordt van alles op hem geprojecteerd. Mooi detail vind ik dat de brillenglazen even groot zijn als de naambadge. Je ziet het als lezer voor je en je denkt mee over de mogelijke belangrijkheid van een willekeurige man. Ik ging zelf ook na wie die man allemaal zou kunnen zijn. Goed gegeven voor een verhaal. Het verhaal is mooi en precies geschreven. In eerste instantie lijkt het een observatie van een afstandje, maar als de ik-persoon bij het uitstappen lijkt te worden toegefluisterd door het aura (!) van de man, weet de observator ineens hoe het zit. Gewoonlijk ben ik niet erg van de triomfantelijke clou, een verhaal hoeft niet rond te worden geschreven. Maar hier is het een mooie absurdistische wending. De man met lanyard en observator vallen daarmee een beetje samen, alsof ze een en dezelfde zijn.

Dit is wat een schrijver moet doen natuurlijk: invoelen, observeren, fantasie op hol laten slaan, breed trekken. Schrijven is in die zin een oefening in empathie; het je kunnen inleven in de ander. De ander krijgt daardoor betekenis, ook zonder badge.

Het deed me denken aan mensen die iedere ochtend het huis verlaten om naar hun werk te gaan, maar dan blijken ze helemaal niet naar hun werk te gaan. Ze zijn hun baan al lang geleden kwijt geraakt maar durven het de omgeving niet te vertellen, durven het zichzelf niet te vertellen. 

Ik denk dat ik morgen zelf eens met een lanyard op stap ga."

Gerelateerd

Tip

MAN MET LANYARD

Terwijl ik me weer eens zat te verliezen in een reflectieve zelfkastijding, stapte er ter hoogte van Stadshagen een man op. Hij droeg een lanyard rond zijn nek, met zo’n typische naambadge waarop naam en functie prijkten. Ik kon geen van beide lezen — hij stond net iets te ver — maar als ik mijn ogen toekneep, meende ik ‘Simon’ te lezen. Ik was niet de enige die naar hem keek; ook mijn reisgenoten leken ontvankelijk voor zijn onverklaarbare aantrekkingskracht, al had hij niets bijzonders. In zijn zwarte jeans en lichtblauwe polo, met daarover een bruin jasje dat leek te horen bij het seizoen dat nooit helemaal begint, had hij iets nonchalants. Zijn donkerblonde haar, kort en al iets dunner boven de slapen, verried een tijd die sneller liep dan zijn leeftijd — ik schatte hem amper dertig. De rechthoekige bril op zijn neus gaf zijn gezicht een haast bedachtzame strengheid. Zijn blik was gefixeerd op zijn telefoon. Hij had niet door dat er naar hem werd gestaard. Er leek een gemak van hem uit te gaan — haast benijdenswaardig, alsof het leven zich naar hém schikte. Het was die idiote lanyard. Het maakte hem belangrijk. Maar wat betekent dat eigenlijk, belangrijk zijn? En is het belangrijk om belangrijk te zijn? Iedereen is voortdurend op zoek naar betekenis. En belangrijk zijn betekent dat je iets betekent. Hoewel niemand met zekerheid wist wat deze man had gepresteerd om die badge rond zijn nek te verdienen, snakte al deze mensen op dat moment naar die lanyard rond hun nek, ze verlangden er allemaal naar om iets te betekenen. De man droeg een letterlijke, ofschoon oppervlakkige, representatie van dat woord ‘betekenis’. Maar misschien had hij daarvoor helemaal niets moeten doen. Hij kon een toevallige bezoeker zijn geweest van een beurs, of een vrijwilliger op een of ander evenement. Wie weet vond de man het gewoon een mooi ding om aan te doen, er bestaan gekkere vestimentaire keuzes, alleen al op deze metro. En toegegeven, het donkerblauwe lint en de zwart-met-witte badge staken mooi af tegen zijn lichtblauwe shirt. De glazen van zijn bril waren ook, voor zover ik vanop een afstand kon inschatten, exact even groot als de badge. Misschien was deze badge een herinnering aan een speciale dag. Hij had haar voor het eerst gezien op een conferentie en ze hadden naast een passie voor hun werk ook een passie voor elkaar gevoeld. Zij stelde voor om ertussenuit te knijpen. Hij kende een kroeg met een pooltafel, vlakbij. Ze dronken iets, hij dolf tot driemaal toe het onderspit bij het poolen en toen nam zij hem mee naar haar appartement. Dat was precies drie jaar geleden, vandaag. Hij had zijn lanyard als verrassing aangetrokken en was nu op weg naar de kroeg, terwijl hij haar een bericht stuurde. De metro stopte aan T-Centralen, het drukste knooppunt van Stockholm. Hier moest ik overstappen op de rode lijn naar Fruängen. Bij het afstappen passeerde ik de man even, en het leek alsof zijn aura me iets toefluisterde.  Nee, het zat anders. Hij kwam niet van een beurs, en een romanticus — nee, dat was hij ook niet. Hij had deze lanyard gevonden op een evenement waar enkel belangrijkheid toegang verschafte. Terwijl hij de champagneglazen afruimde, had hij er eentje zien liggen. Ik vond hem al geen Simon om eerlijk te zijn, maar hij droeg zijn badge met trots. Ik heb spijt dat ik de weinige lanyards die ik ooit mocht ontvangen, heb weggegooid.

Lennart Vanstaen
80 4

Gepubliceerd op

7 mei 2025