19/01: Doppler-effect van Erwin Evens
Hilde Van Cauteren is (klimaat)dichter, jeugdauteur en schrijfdocent. Ze publiceerde vier jeugdromans bij uitgeverij Davidsfonds/Infodok en samen met de dichters van Pazzi di Parole ook twee bundels bij Uitgeverij P. Haar laatste jeugdroman, ‘Het Sleutelbeengebaar’ is genomineerd voor de Leesjury en De Kleine Cervantes. Hilde geeft workshops, lezingen en verrassende optredens.
Hilde Van Cauteren tipt deze week 'Doppler-effect' van Erwin Evens.
"Een gedicht met een wetenschappelijke term als titel heeft bij mij vaak een streepje voor. Zo’n titel maakt me nieuwsgierig naar de inhoud en de betekenis van het gedicht. (Geheel terzijde denk ik dat het ook mooi zou zijn als je af en toe een poëtische versregel als titel boven een wetenschappelijk artikel zou vinden.)
Doppler-effect dus: we hebben hier natuurlijk wel met onversneden poëzie te maken. 'Doppler- effect' is een klassiek opgebouwd gedicht met zes gelijke strofes van drie regels. Maar binnen dat strakke patroon broeit wel een en ander. De dichter neemt ons mee naar een van de meest fascinerende levensfases: de puberteit en de periode vlak daarvoor.
De jongens in dit gedicht zijn aanvankelijk nog kinderen, je hoort en ziet ze klanknabootsend door de straten van het dorp lopen. In de laatste regel van de eerste strofe zit een mooie toepassing van assonantie en alliteratie. … joegen doppler door de oren van ons dorp. Het is klank in vorm én betekenis.
In de tweede en derde strofe gaan de jongens op in hun spel, in de heldhaftige rol van gevechtspiloot of brandweerman. Er wordt zelfs cowboy of indiaan gespeeld, wat me doet vermoeden dat we hier misschien niet met een piepjonge dichter te maken hebben. In ieder geval: het spelplezier barst uit de regels.
Maar in de vierde strofe is er rook, en vuur. Allemaal onschuldig, maar je voelt het onheil of minstens de verandering in de vorm van de dreigende volwassenheid naderen. De hoge jongensstemmen gaan onvermijdelijk verzwaren, een mooie tweede verwijzing naar het doppler-effect uit de titel. Wat mij betreft heeft de dichter de mooiste regels voor het laatst bewaard, en daar heb ik niets aan toe te voegen:
"...Alsof we al jaren wisten wie
we waren, wilden we eerst nog iemand anders zijn."
Foto: Herman Vercammen
