Tip van de week

24/11: ‘Voyeur’ van Gert-Jan van den Bemd

Igor Daems is freelance schrijver, redacteur en copywriter. Al een hele tijd legt hij zich toe op het schrijven van levensverhalen, ondertussen heeft hij er meer dan vijfentwintig op zijn actief staan. Daarnaast is hij docent van een cursus portretschrijven bij Creatief Schrijven vzw waarin hij samen met de deelnemers onderzoekt hoe je mensen zo treffend mogelijk in woorden kan vatten. Als het tijd is om de pen neer te leggen, springt hij de fiets op en wint hij in zijn hoofd voor de zoveelste keer de bolletjestrui in de Tour de France.

Igor Daems tipt deze week ‘Voyeurvan Gert-Jan van den Bemd.

“In mijn cursus vraag ik deelnemers vaak waar ze zijn blijven hangen bij een tekst. Wat heeft hen getroffen? Bij welke regel verscheen er een glimlach op hun gezicht? Bij deze tekst blijf ik hangen bij de eerste regel. Het schieten op de kermis roept meteen tal van associaties bij me op, geluiden en geuren flitsen door mijn hoofd. In de volgende zinnen wordt duidelijk dat we schieten ook kunnen lezen als een foto nemen. En daarna heeft Gert-Jan het over ‘kijken’ (“Volledig geconcentreerd op het spektakel vergeten ze de camera, ontgaat hen de lens.”) Bijgevolg kijken we niet meer naar een foto, maar naar echte mensen. Het is een prachtige gedachtegang, met diepgang en met mooie associaties. En dat in drie korte alinea’s.

Er is nog meer. In de vierde alinea krijgen we een mini-levensverhaal van ‘luchtbuks’ Ria. De valkuil van een biografie of een portret is dat je te veel ‘vertelt’ en te weinig ‘toont’. Dat lost Gert-Jan van den Bemd prima op door te focussen op haar foto’s en door haar een fantastische quote in de mond te leggen. En op het einde huldigt hij op een fraaie manier het principe dat de laatste zin van een tekst de eerste zin moet zoenen. Sterk!"

 

Gerelateerd

Tip

Voyeur

Schieten op de kermis, ik heb het nog nooit gedaan. Wel moet ik altijd even kijken. De schiettent blijft fascinerend. Niet zo’n tent waar je op ballonnen, plastic plaatjes of gipsen staafjes moet schieten. Nee, de echte schietkraam levert bij elke voltreffer een fraaie foto op. Ik heb inmiddels een flinke verzameling, uit allerlei landen, maar het beeld blijft fascinerend: de geconcentreerde, bijna verbeten blik van de schutter, en de afwachtende, gespannen, opgewonden, verveelde, soms nogal dwaze blik van de toeschouwers. Wat maakt die foto’s toch zo boeiend? Ik denk omdat ze niet geposeerd zijn. Meestal zijn mensen zich bewust van de fotograaf. Ze nemen een houding aan, ze trekken hun fotogezicht. Bij een schiettentfoto vergeten ze dat: volledig geconcentreerd op het spektakel vergeten ze de camera, ontgaat hen de lens. Dus kijk je niet naar een foto, maar naar echte mensen. Dat maakt mij, de kijker, een voyeur. Op 18 november 2021 overleed ‘luchtbuks’ Ria uit Tilburg, op 101-jarige leeftijd. Vanaf haar zestiende schoot ze elk jaar op de kermis, in totaal 85 keer raak. De foto’s werden door Erik Kessels gebundeld en uitgegeven in zijn In almost every picture-serie. Later werd de fotoserie aangekocht door het Stedelijk Museum Amsterdam. Ria bleef haar lange leven lang ongehuwd en kinderloos. ‘Sommige mensen doen aan seks, ik schiet,’ gaf ze als verklaring. En ik? Ik schiet niet, ik kijk.   Foto: collectie Grand Foulard

Grand Foulard
497 3

Gepubliceerd op

24 nov. 2021