'Wij van vele jaren' van Gert Vanlerberghe

Judith Anaf is communicatiemedewerker en freelance copywriter onder de naam Zinfonie. Ze volgde Literaire creatie en ook de Schrijfdocentenopleiding bij Creatief Schrijven. Af en toe geeft ze een schrijfworkshop. Maar nog het liefst duikt ze zelf in een nieuw Word-document. Haar tip van de week? ‘Wij van vele jaren’ van Gert Vanlerberghe.

“Ik dacht eigenlijk altijd dat dit de Azerty’factory’ was, een fabriek dus. Zoals in ‘Het land van de grote woordfabriek’. En dat de teksten als pakketjes van de loopband vallen. De grote hoeveelheid inzendingen verraste mij. Zeker omdat ik er een aantal meerdere keren wilde lezen, om de dubbele bodems eruit te halen. Uiteindelijk koos ik voor dit gedicht van Vanlerberghe over het ouderdomsproces van de mens. Zijn doorgetrokken vergelijking met een leguaan schudt je zintuigen wakker. In zijn eerste strofe speelt hij warm en koud tegen elkaar uit: ‘altijd koud’ versus de warme maand juli. Kachels versus de koelkast.

De tweede strofe start meteen met een ijzersterk beeld: ‘Wij hebben geleerd om zonder oogleden te slapen’. Daar krijg ik het letterlijk even koud van. De kille eenzaamheid sluipt ook in de altijd volle koekjesdoos, de wandeling in het park en het getik van de keukenklok. En het ‘oplappen’ door de thuisverpleger gebeurt louter beroepsmatig, voor mocht je nog een greintje menselijke warmte voelen.

In de laatste strofe drijft Vanlerberghe de vanitas-gedachte, het besef van vergankelijkheid, op de spits. Opnieuw voel je als lezer de koude door je lichaam trekken, door ‘een frisse bries’, ‘de eerste vorst’ en ten slotte de expliciet benoemde angst voor de dood. In de laatste verzen benadrukt de dichter het wij-gevoel, door dat woord telkens te herhalen. Want is dat niet wat ons uiteindelijk bindt als mensen, het samen wachten op de dood? Een gedicht dat blijft nazinderen.”