IJzerhard & Verveine I (Fragment- literaire thriller)
De 1ste van de Zomermaand Anno Lucis 6019
1 juni 2019 Profane Tijd
Guy printte Lucindes mail af, vouwde hem dubbel en stak het hoopje papier in het borstzakje van zijn hemd. Hélène verwachtte hem om half negen voor het ontbijt. Hij startte de motor van zijn Toyota, reed in gedachten verzonken de oprit aan zijn huis af en draaide de hoofdweg op. Links van hem bevond zich de middeleeuwse rotonde, het symbool van het dorp. Guy smeekte de architect van het imposante gebouw om vergiffenis.
Het spijt me, maar de tijd is gekomen dat we je geheim onthullen.
Even twijfelde Guy, had hij het recht om dit te doen? Zou het hem lukken om het geheim te ontsluieren en was de wereld klaar voor deze wijsheid? Hij berispte zichzelf. Uitgesloten! Door niet te handelen, zou de informatie op een dag in malafide handen komen van organisaties met minder nobele doelen. Het is nu of nooit, bedacht hij en schakelde naar de tweede versnelling. Traag daalde hij de bochtige ringweg af die zich slingerde tussen de rotsachtige heuvels van Simiane-la-Rotonde.
Tien minuten later stond hij aan het voorportaal van het 16de -eeuwse kasteel van Sint Petrus. Zenuwachtig klopte hij aan. Kon hij de inwoners van het kasteel deelgenoot maken van het geheim? Veel keuze was er niet. De toegang tot het labyrint lag in hun tuin.
Hélène begroette hem hartelijk en opende de deur naar de eetkamer. De geur van koffie en croissants, vers van bij de bakker in het dorp, deed Guy watertanden. Op de gedekte eettafel stonden lekkernijen uitgestald die uitnodigend naar hem lonkten. Hoe lang was het geleden dat hij nog fatsoenlijk had gegeten? Zijn intense focus op de opdracht van Lucinde had hem uitgeput. Dagen en nachten had hij zich opgesloten in zijn studeerkamer voor het nodige speurwerk en had hij druk gemaild met leden van de Orde. Uit het aanpalende salon kwamen hemelse klanken. Klavecimbel. Johann Pachelbel’s Canon In D.
Robert speelde op het 17de -eeuwse instrument dat hij vakkundig had gerestaureerd. De muziek toverde Guy’s laatste twijfels weg. Hij was in gezelschap van de juiste mensen en vertoefde op de juiste plek. Robert sloot liefdevol zijn klavecimbel en kwam zijn gast met uitgestoken hand tegemoet.
‘Ik ben blij dat je gekomen bent, Guy. Vertel ons alles, want we zijn nieuwsgierig.’
Wat kon Guy vertellen? Eigenlijk was hij zelf zoekende naar een antwoord op een prangende vraag. Lagen er vervlogen wijsheden onder de fundamenten van dit kasteel? Hopelijk vond hij vandaag een concrete aanwijzing.
‘Mag mijn kleinzoon, Maxime, bij ons gesprek aanwezig zijn?’ Hélène keek Guy verwachtingsvol aan.
‘Natuurlijk! Indien hij de toegang tot de ondergrond kent, heeft hij recht op de waarheid. De jeugd van Simiane is onze toekomst.’
‘Maxime is in de bibliotheek aan het studeren voor zijn aankomende examens; ik zal hem roepen.’
Een lange kerel beende de eetkamer binnen met een smartphone in zijn hand. Maxime stak meteen van wal.
‘Ik ben nooit verder gegaan dan het bevoorradingsbekken. Verderop wordt het te riskant.’ Zijn blik gleed weer over zijn smartphone.
‘Sorry,’ zei hij, ‘Ik verwacht een mail met een samenvatting van enkele hoorcolleges die ik gemist heb.
‘Je studeert geologie?’
De jongen knikte bevestigend.
‘Laatste jaar, ik zit op kot in Aix-en-Provence. Mijn grootmoeder heeft me overtuigd om een paar dagen in Simiane door te brengen omdat je een speciaal verzoek voor me hebt.’
‘Eerst eten! Jullie hebben energie nodig voor de expeditie,’ onderbrak Hélène, ‘Tast toe!’
Guy was opgetogen dat ze het gespreksonderwerp even konden vergeten. Hij at twee croissants en enkele sneden brood, rijkelijk besmeerd met zelfgemaakte confituur
‘Prunes des Jardines, recolte 2018,’ stond op het glazen potje. De datum, deze confituur wat zou hiervan resten indien hij zijn plan doorvoerde? Nadat hij zijn laatste hap van de maaltijd had doorgeslikt, haalde Guy diep adem en begon zijn betoog.
‘Het zijn speculaties. Doch voel ik me gesterkt door mijn jarenlang onderzoek. Toen ik me tien jaar geleden in Simiane vestigde, raakte ik geïntegreerd door de architectuur van de rotonde en de structuur van het plateau waarop deze gevestigd is. Simiane heeft een rijke geschiedenis, daar moet ik jullie niet van overtuigen. Zijn blik gleed langs het 17de- eeuwse behangpapier dat in de hoeken van de kamer lichtjes krulde maar in de rest van de ruimte bijzonder goed bewaard was gebleven. Hoe oud was het kasteel? Ondanks dat het gebouw meermaals was gerestaureerd, hoofdzakelijk in de 20ste eeuw, had het zijn oorspronkelijk charme behouden. De fundamenten dateerden uit de 12de en 13de eeuw toen Venetiaanse glasblazers zich vestigden op deze site op vraag van de Provençaalse adellijke familie Agoult. Vermoedelijk, nee, het was niet langer een vermoeden; hij was er absoluut van overtuigd dat de fundamenten van dit kasteel een bijzonder verhaal konden vertellen.
‘Ik baseer mijn theorie op documenten uit het archief van Digne-le-Bain. teksten uit de 18de eeuw, die verwijzen naar geschriften uit de 12de en 13de eeuw. Deze zijn gevonden in L’Abbadie, nu bekend als de abdij van Valsaintes. De archivaris gaf me toelating om een kopie te maken. Wat me verontrust, is dat bij een tweede bezoek aan het archief de documenten spoorloos verdwenen waren. De archivaris kon ze nergens meer vinden en vermoedde dat ze zijn overgemaakt aan een geologische onderzoekscommissie van het departement. Met zekerheid kon de archivaris me dit niet vertellen, want nergens is vermeld wie de documenten heeft uitgeleend.’
Robert keek Guy argwanend aan.
‘Dus de originele teksten zijn verdwenen? Waarom?’
‘Geen idee. De archivaris heeft voor zijn baas verzwegen dat ik een kopie bezit.’
Guy hield wijselijk zijn mond over het feit dat de archivaris een persoonlijke vriend was, die hem deze gunst had verleend als een gezworen broeder. Hij haalde de documenten uit zijn dik gevulde aktentas en spreidde ze uit over de tafel.
‘De laatste toevoegingen zijn in het Frans, maar de hoofdbrok van het document is in het Provençaals en het Latijn geschreven.’
Guy leunde achterover op zijn stoel. Het moeilijkste deel van zijn verhaal was achter de rug.
‘Achterin de bundel, heb ik een vergrote scan gestopt van enkele tekeningen uit het document. Plannen uit de 18de eeuw, maar gebaseerd op de Latijnse aanwijzingen van de monniken van L’Abbadie.
Robert reikte naar de documenten en bladerde ze door.
‘Dus, het is slechts een vermoeden?’
Maxime richtte zich tot zijn oom.
‘Dat is het niet! Guy heeft gelijk. Ik heb de gangen gezien, zelf ben ik er nooit ingelopen. Het leek me te gevaarlijk.’
‘Ik wil niet dat je verder gaat dan het vergaarbekken, Maxime!’ Hélène klonk ongerust.
‘Luister, Guy, je krijgt toelating om af te dalen in onze waterput. Maxime zal je leiden, maar breng hem niet in gevaar.’
‘Dat beloof ik! Ik neem geen enkel risico, Robert.’
Maxime kwam gehaast tussenbeide.
‘Luister, Guy, ik ga regelmatig in het ondergrondse waterbekken van Simiane. Onze bron is aangesloten op het waterlabyrint. Elk voorjaar vraagt mijn grootmoeder om af te dalen, zodat ik het aansluitpunt kan vrijmaken van losse stenen en slib. Het plateau van Albion waarop de heuvel van Simiane aansluit, is een kalkformatie waarin de rivier, de Calavon, met haar zijtakken ondergrondse grotten en kloven heeft gegraven. Onze bron geeft uit op een gemetselde gang, waarschijnlijk uit de 16de eeuw en deze tunnel geeft toegang tot het vergaarbekken. In de ondeugende blik van Maxime las Guy dat de jongen meer wist dan hij aan zijn grootmoeder opbiechtte.
‘Maak je niet ongerust, Hélène, ik heb me goed voorbereid en stuur Maxime weer naar boven wanneer we het bekken bereikt hebben. Ik heb twee zaklampen, een houweel en plastic zeilen om rond me te binden indien ik door water moet waden.
‘Je hebt beide handen nodig om je door de nauwe gang te wringen,’ waarschuwde Maxime.
‘Ken je de film, a Shawshank Redemption? Net zoals de bankier die wil ontsnappen uit de gevangenis, stop ik mijn materiaal in een plastic zak, die met een touw vastgebonden is aan mijn been. Zo kan ik het benodigde materiaal moeiteloos door de tunnel sleuren.’
Robert bulderde van het lachen.
‘Je bent me er eentje, Guy!’ Je inventiviteit is schitterend. Maar iets moet me van het hart. Dit dorp is heilig voor mij. Wat je ontdekt mag niet als gemeengoed worden verspreid. Beeld je in dat we in de toekomst een massa toeristen moeten opvangen zoals de Luberon. Indien de buitenwereld een vermoeden krijgt van een onderaards gangenstelsel dat leidt naar de Heilige Graal, zijn we ten dode op geschreven.’
‘Daar ben ik me terdege van bewust en je hebt mijn erewoord als toekomstig burgemeester van Simiane. De bedoeling van mijn expeditie is om onze vriendin Manon een uitweg bieden uit haar netelige situatie en natuurlijk het bewijs vinden voor mijn theorie. Wat we ontdekken blijft tussen ons. Het zal enkel gedeeld worden met ingewijden die de wijsheid kunnen aanwenden ter vervolmaking van de mensheid.’
‘Van dat laatste begrijp ik niets, Guy! Je sprak gisteren aan de telefoon over een boek dat Manon gaat schrijven. Een boek brengt toch alles in de openbaarheid, niet?’
‘Haar boek zal niet gepubliceerd worden in het reguliere circuit. Het zal enkel beschikbaar zijn voor ingewijden en uit dankbaarheid stellen we het ook aan jullie ter beschikking. De afgelopen jaren hebben jullie Manon steeds hartelijk ontvangen in het gastenverblijf en bovendien zijn jullie de rentmeesters van het labyrint onder het kasteel.
‘Daar wil ik het even over hebben,’ sprak Hélène. ‘Het gastenverblijf is in principe volgeboekt tot eind juni. De Amerikanen die op dit moment bij ons logeren, heb ik voorgesteld om hun intrek te nemen in het kasteel. Daar was weinig overtuigingskracht voor nodig want ze zijn dol op de geschiedenis van dit gebouw. De Australiërs die in december komen, heb ik gemaild met de vraag of ze willen omboeken naar een gratis verblijf in augustus.’
‘Bedankt Hélène, we zullen de onkosten vergoeden.’
‘Dat is niet nodig, hou je wel aan de belofte om je ontdekkingen niet wereldkundig te maken. We zijn verheugd om jou en Manon een dienst te bewijzen en een steentje bij te dragen aan de loop van de menselijke geschiedenis.’
‘Om eerlijk te zijn, Hélène, hebben we een bijzonder periode nodig. Van 20 juni tot 22 juni 2019. En van 21 december 2017 tot 4 januari 2018.’
Hélène staarde hem verward aan. ‘Maar Guy, die laatste datum ligt in het verleden. Vergis je je niet?’
‘Toch niet, ik leg je dat vanavond uit en help je om dat euvel organisatorisch en administratief op te lossen.’
Guy twijfelde. Zou hij in staat zijn om deze anomalie op te lossen? De tijd bracht hopelijk raad.
‘We moeten vertrekken, Guy, vanavond gaat het regen. Je kan niet het risico lopen dat de gangen volledig onder water lopen. Kom, volg me!’ Maxime trok hem ongeduldig aan de mouw.
‘Ok, ik haal mijn plastic zak en het touw uit de auto en trek mijn bergschoenen aan.’
Enkele ogenblikken later stonden Guy en Maxime in de tuin naast de bron die schijnbaar uit het niets opborrelde in een vergaarbak. Op de grond vlak naast de bron lag een vermolmde plank. Maxime tilde hem voorzichtig op. Onder het houten luik daalde een stenen trap metersdiep af in de ondergrond. Behoedzaam volgde Guy de geoloog in de onderaardse tunnel.
‘Deze stenen trap en gang zijn redelijk recent en in goede staat. Nadien wordt het moeilijk en moeten we ons door de kalksteengroef werken, deze is heel smal en mondt uit in het centrale vergaarbekken een paar honderd meter verderop. Het bekken ligt, denk ik, onder het pleintje aan de Faubourg, het lagere gedeelte van het dorp. Aan het einde van de tunnel bind je best je materiaal aan je been, want je moet je kruipend verplaatsen.’
Guy deed wat de jongeman hem opdroeg en bond de zak stevig vast. Samen klauwden ze zich een weg doorheen de claustrofobisch nauwe kloof. Ze vorderden heel langzaam en het putte Guy uit. Hij had moeite om de jongen bij te houden die behendig en met de nodige ervaring zich door de nauwe engte duwde. Tot zijn opluchting naderden ze inderdaad na enkele tientallen meters een ovale ruimte waarin ze rechtop konden staan. De ruimte was tientallen meters hoog, het plafond had de vorm van een gotische koepel waaraan stalactieten dropen. Aan hun voeten strekte zich een klein ondergronds meer uit dat aan beide zijden was begrensd door kalkstenen rotswanden.
‘Ik heb gelogen,’ zuchtte Maxime, ‘maar, vertel dit niet aan mijn grootmoeder. Deze gangen inspireerden me om geologie te studeren, dus mijn nieuwsgierigheid heeft me reeds verder gedreven ondanks het mogelijke gevaar. Kijk daar!’
De jongen wees richting de wand.
‘Zie je die uitsparingen in het gesteente? Deze zijn deels natuurlijk, het water heeft de wanden uitgesleten, maar ik denk dat het gesteente ook door mensenhanden is uitgehouwen. Wanneer je het stenen pad neemt rond het meer kom je uit in een wirwar van ondergrondse gangen. Daar stopt mijn kennis, want ik had tot nu geen enkele aanwijzing waar die gangen naartoe lopen en ze zijn in erg slechte staat. Indien je dat wenst, ga ik met je mee. Het is al te idioot dat ik als toekomstig wetenschapper nooit verder ben durven gaan.’
‘Een verleidelijk voorstel, Maxime, maar ik heb Hélène beloofd om je terug te sturen. Indien ik voor het vallen van de avond niet op jullie stoep sta, sla dan alarm. Ofwel keer ik terug, langs het pad dat je me hebt aangewezen, naar jullie tuin. Maar aan de andere zijde bevindt zich waarschijnlijk ook een uitweg. Indien mijn theorie klopt, zal jij de eerste zijn die ik meeneem op een volgende expeditie, hopelijk langs de zijde van de rotonde.’
Hij omhelsde de jongen en keek vervolgens toe hoe hij zich murwde door de nauwe doorgang waaruit ze gekomen waren. Guy rustte even uit aan de rand van het meer en haalde een kopie van het plan uit de plastic zak die tot zijn opluchting het gewroet doorheen de tunnel goed had doorstaan. Met zijn zaklantaarn belichtte hij het document en bestudeerde het voor de zoveelste maal aandachtig. Het plan vertoonde overeenkomsten met wat hij momenteel waarnam. Voorzichtig klauterde hij de steile wand op en zocht naar houvast op de glibberige stenen. Hoe verder hij zich verwijderde van het meer, hoe meer grip hij kreeg. Tot zijn verbazing steeg het pad steeds hoger tot hij opnieuw in een ondergrondse kamer terecht kwam. Uit de wanden vertrokken verschillende gangen, waarvan enkelen half afgesloten waren door stenen. Dit wordt een moeilijk karwij, bedacht hij. Hoe ga ik al dat gesteente in mijn eentje verplaatsen? Niet alleen dat, nog steeds was het een raadsel welke van deze gangen hij moest nemen. Met een geconcentreerde lichtstraal van zijn halogeenlamp streek hij de wanden af op zoek naar een aanwijzing. Nogmaals inspecteerde hij het plan. Er stond maar één tunnel getekend die zogezegd uit deze ruimte hoorde te vertrekken. Hoe was dat mogelijk? Indien hier ooit mensen, vermoedelijk de monniken, hadden gelopen dan hadden ze deze gangen toch opgemerkt? Nogmaals speurden zijn ogen de donkere ruimte af, maar zijn lamp verlichtte enkel de delen waarop hij de lichtbundel richtte. Hij moest het grotere geheel zien. Dat kon enkel door stap voor stap de ruimte in zich op te nemen en in zijn hoofd de verschillende delen te reconstrueren tot een groter geheel. Twaalf open gangen en drie gesloten of half gesloten. Twaalf gangen dat kon geen toeval zijn. Vermoedelijk waren de tunnels door mensenhanden gesloten. Het was te toevallig dat de natuur de getallen twaalf en drie had gekozen. Maar welke gang leidde naar de rotonde? Het kompas! Dat kon hem helpen oriënteren. Hij had het vanmorgen in één van de zakken van zijn jagersvest gestoken. Waar was het oosten? Gevonden! Hij scande de oostelijke wand af. Nauwelijks zichtbaar voor niet ingewijden maar zeer duidelijk voor zijn analytische blik, ontrafelde hij een vertrouwd symbool. De meest oostelijke gang droeg een door menshanden gekerfd symbool in de sluitsteen. Het Egyptische anch-teken. Dus toch! Guy kreeg een fikse energiestoot. Hij wrong zich de tunnel in die steil en met een wijde boog trapsgewijs heuvelopwaarts liep.
Guy’s longen piepten van inspanning. Maar zijn ijzersterke wil spoorde hem aan om vol te houden. Wat zou hij vinden?
De gang was droog, er stond slechts een plasje water in. Wanneer hij aandachtig keek, merkte hij dat er in de vloer kleine putjes zaten, een drainagesysteem dat het overtollige water afvoerde naar de lager gelegen tunnels en waterbekkens. En dan zag hij het! Eureka! In de verte scheen een vaag licht, bijna uitnodigend. Na enkele meters bereikte hij een ander vergaarbekken, de waterbron op het binnenplein aan de rotonde. De wanden van dit bekken liepen trechtervormig samen in een nauwe zijde naar de bodem. Zodat je van bovenaf niet kon opmerken dat ze uitliepen in een ondergronds labyrint. Het vergaarbekken had dezelfde structuur als het eerste dat Maxime hem had aangewezen. Alweer zag Guy een schijnbaar natuurlijk uitgehakt pad in de rotswand. Gehaast werkte hij zich naar boven. Met zijn houweel prikte hij in de wand en duwde zijn romp in de richting van de verscholen gang die slechts een halve meter omtrek had. Met een laatste krachtinspanning duwde hij zich centimeter voor centimeter doorheen de opening. Wat als het instortte? Niet aan denken! Hij moest zich focussen op het hier en het nu, dat was alles wat telde.
Eenmaal hij het einde van het gat naderde, zag hij een nieuw gangenstelsel. Nu waren het er zeven. Zou hij opnieuw de meest oostelijke moeten nemen? Dat zou te eenvoudig zijn. Het duizelde in zijn hoofd en twijfel maakte zich van hem meester. Hoeveel van deze gangen moest hij nog doorlopen? Hoe lang zou hij nog tegen de vermoeidheid kunnen vechten?
De tekening maakte hem niet wijzer. Deze zeven gangen stonden er niet op. De laatste aanwijzing op het papier was de gang richting de waterbron aan de rotonde. Waar was hij nu? Welke kennis bezaten de wezens die deze natuurlijke grotten hadden aangewend om een ondergrondse toegang naar de rotonde te maken? Eerst had hij het oostelijk pad gekozen. Maar nu? Natuurlijk! Logischer kon het niet! De zon komt op in het oosten en gaat onder in het westen, waarna ze de volgende ochtend weer in het oosten opkomt. Resoluut stapte hij de westelijke gang in. Deze was voldoende ruim om rechtop in te lopen en steeg slechts enkele tientallen meters schuin bergopwaarts. Maar de gang liep dood! Zijn moed verdween. Dit kon niet waar zijn! Al die moeite voor niets! Had hij dan toch de oostelijke tunnel moeten nemen? Zijn intuïtie liet hem vast niet in de steek. Koortsachtig onderzocht hij in het vale schijnsel van zijn zaklamp de wand en het uiteinde van de tunnel. Niets te zien. Geen enkele aanwijzing. Geen inscripties. Enkel glibberig verweerde stenen! Wat een vreselijke vergissing! Er zat niets anders op dan het hele eind terug te lopen en alsnog de oostelijke gang te kiezen. Hij wilde zich omdraaien en verplaatste zijn volledig gewicht op zijn rechtervoet om rechtsomkeer maken. Onder zijn voet knerpte iets. Het klonk niet als steen, maar metaalachtig. Metaal? Hier? Hij bukte zich en keek onderzoekend naar de grond waar hij voor het laatst zijn voet had neergezet. Onder een dikke laag stof die hij met zijn bergschoen had weggevaagd, lag een grote metalen ring. Zo te zien honderden jaren oud en aangetast door oxidatie. Met zijn houweel geritselde hij de rest van de stoflaag weg zodat de volledige ondergrond zichtbaar werd. Hij voelde een houten luik dat zich langzaam maar zeker aftekende onder de centimeters dikke stoflaag. Het massieve eikenhout had de tand des tijds beter doorstaan dan de metalen ring. Hij trok voorzichtig aan de ring. Met een diep krakende zucht gaf het luik mee. Onder het houten luik liepen stenen treden die toegang verleenden tot een ondergrondse tempel. Guy kon zijn ogen amper geloven. Hij stond in een exacte kopie van de bovengrondse rotonde in miniatuurvorm, deze was slechts enkele vierkante meters groot. Twaalf ornamentale zuilen die een spiraalvormig koepelgewelf ondersteunden, maar het oculus ontbrak. Of toch niet? De nok van de koepel was zo te zien dichtgemetseld. Centraal in de tempel stond een bizar mechanisme. Een rad met twaalf tanden, het deed hem denken aan de oude persen die in de Provence gebruikt werden om olijven te pletten tot olie. Hij was er vrijwel zeker van dat het mechanisme een andere functie had. Twaalf tanden? Zijn theorie klopte als een bus. Hij had niet alleen de gangen gevonden maar ook de ondergrondse tempel! Hij moest de grootmeester, Lucinde, waarschuwen. Met zijn smartphone nam hij een foto en maakte aanstalten om terug te keren. Wacht eens even, had deze ruimte misschien een uitgang? Nu al de fragmenten van zijn hypothese op zijn plaats waren gevallen, durfde hij ook te hopen dat deze onderaardse tempel een opening had naar de toegangspoort van de middeleeuwse omwalling rond Simiane. Deze omwalling bestond niet meer, maar de toponymische naam La Brèche was behouden gebleven en verwees naar de oude poort. Anno 2019 staat op de ruïnes van de omwalling de Provençaalse mas La Brèche van de familie Dautry. Jaren geleden had monsieur Dautry hem gevraagd om samen poolshoogte te nemen in zijn kelder. Monsieur Dautry vermoedde dat er onder zijn kelder oude gangen liepen, want de vloeren klonken hol. De veronderstelling van monsieur Dautry was niet uitzonderlijk, bijna al de kelders in het middeleeuwse heuveldorpje Simiane hebben een dubbele bodem. Maar bijna niemand neemt de moeite om te onderzoeken wat er zich onder hun voeten bevindt. De enige uitleg die de inwoners zichzelf gunnen, is de ondergrondse loop van de Calavon, de rivier die het dorp voorziet van drinkbaar water tijdens de kurkdroge zomers. Wie had ooit durven vermoeden dat zich in deze onderaardse gangen eeuwenoude geheimen verscholen? Guy danste een vreugdedans. Al die jaren van naarstige studie en opzoekwerk in archieven hadden zijn vruchten afgeworpen. Zou er een toegang zijn naar de kelderruimte onder La Brèche? Vermoedelijk wel, maar het zou onmogelijk zijn om deze te openen. Door de jaren heen was de toegang door verschillend bouwlagen volledig afgesloten. Er zat niets anders op dan op zijn voetstappen terug te keren. Maar Guy had vleugels gekregen. Hij had de poort naar de hemel ontdekt. De toegangspoort naar de sterren.
