De koopjesbak
‘Wie schrijft die blijft,’ luidt het gezegde. Ik vraag me af waarom. Natuurlijk begrijp ik wat ermee bedoeld wordt, maar hoe langer ik schrijf, hoe meer ik ervan overtuigd raak dat het niet waar is. Integendeel. Schrijven wrijft je juist genadeloos met je neus door de eindigheid.
Het schrijven van een boek vergt moed. Vaak is het een onzeker proces waarin je, gekweld door zelftwijfel, ploeterend een verhaal op papier zet zonder te weten of iemand het wil lezen. Ondertussen verdampt je sociale leven. De buitenwereld lijkt door te draaien zonder jou. Soms is het alsof je al overleden bent.
Ik dacht altijd dat het de grootste uitdaging zou zijn om een fatsoenlijk boek te schrijven en er een gewillige uitgever voor te vinden, maar sinds ik verhalen heb gehoord over dozenvol onverkochte boeken die vernietigd worden om plaats te maken in het magazijn, weet ik beter. De meeste boeken worden maar amper gelezen. Regelmatig loop ik langs een koopjesbak van een drogisterij of kantoorboekhandel en zie ik tussen de kruiswoordraadselboekjes een aantal verdwaalde romans liggen, niet zelden met een handgeschreven prijskaartje van één euro erop. Dan loop ik snel door en kan ik alleen maar mismoedig mijn hoofd schudden.
Veel schrijvers en hun boeken eindigen dus zonder succes te hebben gekend in de vergetelheid. Mocht je toch succes hebben dan is dat vaak van beperkte duur. Niet lang geleden begon ik tegen een jonge collega-schrijver over Boudewijn Büch. ‘Wie?’ vroeg ze zonder enige blijk van herkenning in haar ogen.
Ook succes blijkt dus vluchtig te zijn en zelfs als een schrijver erin slaagt een boek te schrijven wat driehonderd jaar later nog gelezen wordt, is het niet de schrijver zelf die herinnerd wordt, maar het verhaal. Zijn of haar persoonlijkheid wordt synoniem met wat hij of zij in een bepaalde periode op papier heeft gezet.
Alles is tijdelijk en een echte schrijver weet dat als geen ander. Het leven is vluchtig en laat zich niet vangen door woorden. Op een gegeven moment wordt alles afgevoerd naar de vergetelheid. In een kist, of in de koopjesbak…