‘Oei,’ zei Raven (4) toen ze een cabrio zag, ‘hebben die mensen geen geld voor een dak op hun auto?’. Ik barstte in lachen uit toen ik dit vanmorgen las in Libelle. Kinderen zijn toch zo onwetend. Ze hebben nog zoveel te leren. Zelfverzekerd door die gedachte, vertrok ik naar mijn werk in het buitengewoon onderwijs. Ik zou de leerlingen weer onderdompelen met wijze informatie en nuttige weetjes. Onderweg naar school begon ik echter te twijfelen. Misschien hebben de kinderen gelijk en zijn het de volwassenen die iets kunnen leren.
De waarheid komt tenslotte uit een kindermond. Kinderen zeggen door hun onschuld dikwijls luidop wat volwassenen alleen maar durven denken. Een beetje contradictorisch wel. Misschien zelfs licht ironisch. Volwassenen willen conflicten vermijden, geen onnodige vijanden maken, niet beticht worden van wangedrag … Kortom, ze willen hun handen te allen tijde kunnen wassen in onschuld. Daarbovenop slagen ze hier dan ook nog eens in met behulp van de leuze ‘spreken is zilver, zwijgen is goud’. En toch zijn het de kinderen die net omwille van hun onschuld spreken tot goud mogen bombarderen.
Maar contradictorisch of niet, de figuurlijke betekenis van het gezegde klopt wel. Een bukkende oma waarschuwen voor haar borsten die er bijna afvallen, wordt enkel geaccepteerd van een onschuldig kind. Je vrouw complimenteren met de oogschaduw die perfect bij haar rimpels past, zal resulteren in een nachtje op de sofa. Terwijl je kind voor diezelfde opmerking beloond zou worden met een glimlach en, wie weet, zelfs met een kus.
Laten we het gezegde dan eens letterlijk bekijken. Dan komt waarheid niet altijd uit een kindermond. Zo dondert het niet alleen op donderdagen en schijnt niet elke zondag de zon. Regen wordt niet uit de wolken geschud en er is niemand die de wolken nadien opnieuw moet vullen met water. Een brik halfvolle melk is niet slechts voor de helft gevuld en televisie kijken wordt niet gezond door er een appeltje bij te eten. De mensen in Rus(t)land slapen niet de hele dag en mama heeft je niet eerst opgegeten om je daarna uit haar buik te halen.
Ook de woordenschat van kinderen is niet altijd waar: een vrouwelijke papegaai is geen mamegaai; een boerin is niet getrouwd met een boeruit; achterrang is niet het tegenovergestelde van voorrang; en als je moet overgeven, ben je niet aan het uitslikken. Hoewel het kinderen aan het gebruik van enkele mooie stijlfiguren niet ontbreekt: ‘Papa is niet dik, zijn buik is gebloused.’; ‘Als ik zweet, komen er traantjes uit mijn hoofd.’; ‘Als ik moe ben, ben ik net als een stoeptegel. Die liggen daar ook altijd maar.’; ‘Als ik honger heb, onweert het in mijn buik.’
Letterlijk gezien spreken kinderen dus niet altijd de waarheid. Bestuurders van een cabrio, bijvoorbeeld, hebben meestal net wel het vermogen om een dak voor hun auto te betalen en de kans is zelfs groot dat er aan hun villa nog een Ferrari of een Jaguar geparkeerd staat. Overigens vaak tot grote ergernis van hun minder bedeelde medemens. Ikzelf heb niet te klagen en durf zelfs te zeggen dat ik een luizenleventje leid. Maar als ik een dure auto door de straat zie rijden, werp ik toch ook een groene blik op het meisje in de passagierszetel. Met haar duur gecoiffeerde haren en de authentieke Dior op haar neus …
Kunnen we dan iets leren van de (on)schuldige kindermond? Dat lijkt me wel. Wat mij als volwassene irriteert en ergert, wat mij boos, verdrietig of bang maakt, wordt door een kind vaak gerelativeerd. Mijn jaloezie bij het zien van een cabrio is voor de vierjarige Raven compleet zinloos. Wie is er nu jaloers op iemand die zelfs geen volledige auto kan betalen? Waarom maken mensen zich zo druk om een sterretje in de voorruit? Dat kan alleen maar betekenen dat de auto op de hemel is gevallen of dat je een ster verdiend hebt voor al je harde werk. Zelfs het rouwen om een sterfgeval kan door een kind worden verbloemd. Volgens sommige kinderen gaat een overledene als een sterretje naar de hemel, dat elke nacht voor jou schijnt. Anderen zeggen dat het een wolkje in de lucht is, dat voorbij zweeft als je het nodig hebt. Volgens nog anderen is het een engel, die altijd over jou waakt.
Hebben de kinderen altijd gelijk? Nee, maar hun waarheden zijn alleszins veel leuker (en vooral grappiger) dan de onze.
‘Ik zal nooit gelukkig zijn, ik vind geen klavertjevier.’
‘Neem dan twee klavertjes drie. Dan heb je een klavertje zes!’