Zaterdag 14 april 2018, 04.00 uur
Welk middeltje gebruikt u om de slaap opnieuw te vatten? Schapen tellen? Of andere dieren? Bij mij werkt zoiets voor geen meter. Die nacht was het opnieuw zover. Meestal twijfel ik tussen een boek en mijn telefoon. Het boek was ditmaal een oudje van Gabriel Garcia Marquez: De generaal in zijn labyrint. Over de laatste maanden van generaal Bolívar, die in 1830 uit zijn Colombia moest vluchten. Een verhaal over wat oorlog doet met een mens. Prachtig, maar niet meteen luchtige kost voor het midden van de nacht.
Daarom zocht ik op de tast naar mijn telefoon. En toeval bestaat niet, zeggen ze, want ook daar las ik ook over oorlogstoestanden. Er waren net bommen gedropt op Syrische doelwitten, als vergeldingsactie voor gifgasaanvallen van het Syrische regime. Het is natuurlijk een schande dat chemische wapens nog altijd ingezet worden. Wat zijn we toch hardleers. Ook onze Amerikaanse vrienden hebben ze ooit gebruikt. Meer bepaald in de Vietnamoorlog, om de dichte wouden van dat land uit te dunnen, zodat de vijand zich niet kon verschuilen. Het toeval (het bestaat niet, ik zeg het toch) wilde dat ik de dag voordien een fotoreportage zag over deze ‘Agent Orange’, de naam van het chemische sproeimiddel. Mensonterend gewoon. Nog altijd, want de foto’s bewezen dat heel wat Vietnamezen, Amerikaanse veteranen en hun familie er zoveel jaren later de gevolgen nog van dragen. Die gruwelijke beelden spookten opnieuw door mijn hoofd. Slapen ging nu echt niet meer. De telefoon ging terug naast het bed.
Het was uiteindelijk een liedje dat me in slaap wiegde. U moet weten dat ik een kind van de jaren ’80 ben. De koude oorlog woedde volop in die jaren. De angst voor de bom en de rode telefoon zat nogal diep. Ik was dertien jaar toen ik voor het eerst ‘De bom’ van Doe Maar hoorde. Het is nooit meer uit mijn hoofd verdwenen. Vooral deze regels: "Laat maar vallen / want het komt er toch wel van / het geeft niet of je rent". Hoe noodlottig dat ook klonk, de bom is toen gelukkig nooit gevallen. Ik denk dat deze zinnen uit het liedje me die nacht enige hoop gaven: "Ik heb van alles, maar geen tijd / Ook niet voor heel even / Maar liever weet ik wie jij bent, voordat het te laat is". Poëzie, als wapen tegen de oorlog. Zou dat geen idee zijn? Ik zou zeggen: doe maar.