Help! Ik heb haaruitval.
Kale mannen. Ze worden volledig door onze maatschappij geaccepteerd en iedereen kent wel een man zonder haar op zijn hoofd. Maar wat veel mensen niet weten is dat er in Nederland ook genoeg vrouwen kampen met haaruitval of kaalheid. Dit komt doordat het een stuk minder voorkomt dan bij mannen, maar ook doordat vrouwen hier in het algemeen minder over praten en hun kaalheid liever verbergen. Dat is eigenlijk jammer, want op deze manier wordt er namelijk een taboe in stand gehouden wat niet nodig hoeft te zijn. Tijd om dit te doorbreken!
Hoofdstuk 1. De dag waarvan je niet wist dat het komen ging
Geen vrouw kan zich natuurlijk echt voorbereiden op de dag dat je je haar verliest. En heel eerlijk, er is geen haar op ons hoofd die überhaupt denkt aan deze mogelijkheid. Het kan dus erg confronterend zijn wanneer je erachter komt dat je je haar weldegelijk aan het verliezen bent. Dan hebben we het niet over die losse haren die in het doucheputje belanden, maar zoveel dat er daadwerkelijk kale plekken verschijnen op je hoofd. Wanneer je op je 54e je haar verliest, gaat je dit dus niet in de koude kleren zitten.
Het gebeurde Barbara van Beukering. Begin 2020 zat ze bij de kapper voor de boekpresentatie van haar tweede boek. Tijdens het föhnen ontdekt de kapper een klein kaal plekje op haar achterhoofd. Twee weken na de presentatie gaat Nederland in lockdown, de winkels sluiten en de boekverkoop valt stil. Voor Barbara is het op veel vlakken een rampzalig jaar. Zo blijkt haar beste vriendin ongeneeslijk ziek, krijgt haar schoondochter een depressie en raast corona door het land. Als kers op de taart blijft het haar van Barbara maar uitvallen. Zij beschrijft in haar boek ‘’Het jaar waarin ik mijn haar verloor’’ hoe zij omgegaan is met deze gebeurtenis. Ze schrijft over hoe ze omgaat met de confrontatie van allerlei vormen van verlies. Barbara slaagt er uiteindelijk in om zichzelf weer te vinden en kan een grote inspiratiebron zijn voor andere vrouwen die dealen met verlies. Dus, mocht je een kale vrouw zijn of iemand kennen die te maken heeft met haarverlies kan je dit boek aanraden. Haar boek ‘’Het jaar waarin in mijn haar verloor’’ is te verkrijgen in verschillende boekwinkels of via bol.com.
Hoofdstuk 2. Meten is weten
Er is weinig bekend over haaruitval en het taboe op het onderwerp is groot. Gelukkig voor ons zijn er aardig wat onderzoeken gedaan. Zo ook door de Nederlandse Haarstichting. Uit een onderzoek van De Nederlandse Haarstichting blijkt dat één derde van de Nederlandse vrouwen kampt met haaruitval, vaak al vanaf jonge leeftijd. Zes op de tien vrouwen ervaren dit als een nachtmerrie. In totaal zijn er 1156 Nederlanders ondervraagd over hun haarverlies en de problemen die zij hierdoor ervaren.
De oorzaak van haaruitval bij vrouwen komt bij 35 procent van de gevallen door hormonale veranderingen. Dit kan zijn door bijvoorbeeld een zwangerschap of het stoppen met bepaalde anticonceptie, of doordat zij in de overgang zitten. Voor 27 procent is de aanleiding medicijngebruik.
Alleen al het idee van het verliezen van haar is niet prettig. Laat staan dat het je daadwerkelijk overkomt als vrouw. Het is daarom begrijpelijk dat wel 58% van de vrouwen die last hebben van haaruitval, dit ervaart als een nachtmerrie. Gemiddeld geeft één op de drie vrouwen aan zich minder vrouwelijk en juist onzeker te voelen door hun haarverlies. Volgens Eva Luna, woman’s health care expert en eigenaar van evalunalifestyle.nl, zijn er verschillende oorzaken voor haaruitval. Zij heeft de tien bewezen mogelijke oorzaken van haaruitval verzameld. Hieronder staan er vijf voor je genoteerd. De overige vijf kan je natuurlijk nog lezen op haar website: https://evalunalifestyle.nl/wat-veroorzaakt-haaruitval-en-hoe-ga-je-het-tegen
1. De pil
2. Hormonale disbalans
3. IJzertekort
4. Koolhydraattekort
5. Seizoensovergangen
Kan de pil een boosdoener zijn? Werkelijk? Ja, dus. Sommige anticonceptiepillen bevatten namelijk een stofje dat lijkt op testosteron, in plaats van progestagenen. Dit kan ervoor zorgen dat de haarzakjes van de vrouw krimpen of beschadigen, wat uiteindelijk kan leiden tot haarverlies. De tweede oorzaak kan een hormonale disbalans zijn. Dat lijkt een beetje op het verhaal van de pil, want feitelijk komt het erop neer dat een vrouw dan weer te veel testosteron in het lichaam heeft. Maar in dit geval kan het komen door een genetische aanleg.
Het derde punt gaat over een eventueel ijzertekort. Bij een tekort aan ijzer wordt er niet voldoende zuurstof afgegeven in het lichaam. En wanneer dit het geval is, zal je lichaam als eerst gaan bezuinigen op je haar. Zonder voldoende ijzer zal je haar dus dunner worden en niet goed groeien.
Het volgende punt wat Eva Luna behandelt gaat over een koolhydraattekort. Je leest het goed, weer een tekort… Niet zo gek eigenlijk, want je lichaam heeft nou eenmaal veel nodig. Vaak verlies je met een koolhydraatarm dieet niet alleen kilo’s, maar ook je haar. Dit komt omdat je je lichaam wederom tekortkomingen geeft wat zal resulteren in dunne haren die snel en makkelijk uitvallen. Zorg er dus voor dat je, ook tijdens een dieet, wel genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Tot slot; iets waar je weinig aan kan veranderen zijn de wisselende seizoenen. In de zomer komen de haarzakjes tot rust door de zogenaamde ‘telogene fase’. In deze fase groeit ons haar langzaam en voelt het haar zich sterk. Dit heeft natuurlijk veel te maken met de hoeveelheid vitamine D, die je verkrijgt van de zon, dat het haar krijgt. In de herfst en in de winter heeft ons haar door de kou en minder zonuren wat extra weerstand te verduren. Hierdoor valt het haar ook sneller uit en als het haar niet hard groeit, kan dit dus zichtbaar worden op je hoofd. Lees meer over haaruitval op haar blog: https://evalunalifestyle.nl/wat-veroorzaakt-haaruitval-en-hoe-ga-je-het-tegen
Hoofdstuk 3. Het niet zo ideale ideaalbeeld
Haar speelt een grote rol in het leven van een vrouw. Je kan eigenlijk wel zeggen dat we er iedere dag mee te maken hebben. We scheren het weg op plekken waar we het niet willen, we zetten nep-haar waar het niet groeit, we laten het staan, we doen er bewust niks mee, we vinden er wat van of proberen er hard niks van te vinden. In een blog van Scientias, de grootste wetenschappelijke nieuwssite van Nederland, wordt zelfs verteld dat de oude Egyptenaren haarextensies droegen. ‘’Er is een grote variatie aan haartypen, van sterk krullend zwart haar tot donkerbruin steil haar, iets wat mogelijk de mate van etnische diversiteit weerspiegelt,” zegt onderzoeker Jolanda Bos. Daarnaast heeft de vrouw een rijke geschiedenis wanneer het aankomt op stijlen van kapsels. Kijk maar eens om je heen… Je kent vast wel een vrouw die haar haar regelmatig verft, vrolijke knipjes in heeft of een ander accessoire draagt in haar haar. Haar is namelijk een belangrijke manier om je te uiten. Zo wordt haar gebruikt om je culturele achtergrond te laten zien of om iets te vertellen over je interesses. Haar kan wat zeggen over de sociale positie waarin je je bevindt of over het beroep dat je hebt.
Er zijn in de tijd van de oude Egyptenaren ook opgravingen gevonden van kammen, messen en spelden waarmee Egyptenaren hun haar in model brachten. Het waren eenvoudige materialen van hout, eigenlijk hoe we ze nu nog steeds kennen.
Later in 1800 begon de pruikentijd. In deze periode was het in de mode om in deftige kringen pruiken te dragen. Zowel mannen als vrouwen kleedden zich netjes en droegen veel make-up. Hoe hoger de pruik, hoe hoger de status. Soms waren de pruiken zo hoog dat vrouwen niet meer door een deur konden lopen.
Het werkt natuurlijk ook andersom. Waar veel en ‘groot’ haar wordt gezien als een positief statussymbool, zo werkt het natuurlijk ook andersom. Na de tweede wereldoorlog waren er veel vrouwen die een relatie kregen met een Duitser. Dit werd nog steeds gezien als verraad waardoor deze vrouwen, notabene door andere vrouwen, kaalgeknipt en geschoren werden. Die tijd werd kaal zijn als vrouw namelijk al als een ‘schande’ gezien en op deze manier werd hun vrouwelijkheid ontnomen.
Tot op de dag van vandaag hebben grote vrouwelijke actrices in films of series vaak mooie, lange haren. Maar ook topmodellen pronken maar al te graag met hun lange lokken. Het is het ideale symbool voor vrouwelijkheid. Dat lang en mooi haar al door meisjes op jonge leeftijd gewild is, is niet zo gek. Kijk maar eens naar alle Disney prinsessen. Zij zijn krachtige, mooie, jonge vrouwen en hebben allemaal prachtig en veel haar. Dit schept al op jonge leeftijd een bepaald beeld wat voor vrouwen die kampen met haaruitval en kaalheid voor veel ongemak kan zorgen. Dus Disney, lees je even mee? We willen een film met een kale vrouw in de hoofdrol!
Wil je meer leren over de haardracht van de oude Egyptenaren? Dan kan je op de blog van Scientias alles lezen hierover! https://scientias.nl/oude-egyptenaar-met-haarextensies-ontdekt/
Hoofdstuk 4. Je bent een jonge vrouw, zonder haar
Je bent een jonge vrouw en je gaat zonder haar door het leven. Wanneer dit niet je eigen keuze is, is dit totaal niet prettig. Helaas is het voor veel vrouwen wel de realiteit. Zo ook die van Hermien. Zij heeft al sinds jonge leeftijd last van haaruitval. In het BNN/VARA-programma Je Zal Het Maar Hebben gaat Tim Hofman op bezoek bij Hermien. Een jaar voor Tims bezoek is al het haar van Hermien uitgevallen. Sindsdien gaat ze de deur niet meer uit zonder een pruik te dragen. ‘De enige associatie met kaal zijn bij vrouwen, is chemo’, aldus Hermien. Er wordt aan haar dus ook geregeld gevraagd of ze ziek is. ‘Ik ga zo de straat niet op. Dat vind ik te confronterend.’ Hermien geeft aan dat ze zichzelf wel mooi vindt met make-up, maar kaal vindt ze het lastig.
Hermien haar haaruitval wordt veroorzaakt door een foutje in haar immuunsysteem. Haar eigen lichaam valt de haarzakjes aan met als gevolg dat er geen nieuwe haren meer uitgroeien. Hermien is niet de enige, zo’n 250.000 Nederlanders hebben in meer of mindere mate last van een immuunsysteemziekte. Het beeld van kale mannen is ons inmiddels wel bekend, maar kaalheid onder vrouwen blijft een groot taboe.
De aflevering van BNN/VARA laat op een humoristische manier zien hoe je als vrouw met je kaalheid kan omgaan. Voor vrouwen die kaal zijn, en hier moeite mee hebben, kan het verhaal van Hermien erg herkenbaar zijn. De aflevering van BNN/VARA kan je terugkijken via https://www.bnnvara.nl/artikelen/kan-je-je-vrouwelijk-voelen-zonder-haar
Hoofdstuk 5. Haarontwijkend gedrag
In het vorige hoofdstuk maakte je al kennis met Hermien. Een ware lotgenoot van Hermien is Lotte, zij is namelijk ook een kale vrouw. Lotte Boon & Lauren Verbrugh hebben een documentaire gemaakt genaamd ‘Het is maar haar’. De documentaire gaat over alopecia areata. Dit is een auto-immuunziekte waardoor Lotte, die deze aandoening sinds haar tweede heeft, weinig tot geen haar heeft. Lotte heeft wel wenkbrauwen en wimpers, maar geen haar op haar hoofd, armen en benen.
In de documentaire komt duidelijk naar voren hoe Lotte, en andere mensen met deze ziekte, hier mee omgaan. Lotte draagt bijvoorbeeld al elf jaar lang een pruik omdat zij haar kale hoofd niet durft te laten zien, terwijl ze dit stiekem wel graag wil. Ze is bang voor vervelende reacties of bepaalde blikken van mensen die langslopen. Door het maken van deze documentaire dwingt Lotte zich om haar kale hoofd aan de buitenwereld te laten zien. Zo besluit ze om open en eerlijk te zijn tegenover haar volgers op Instagram en plaatst een bericht waarin ze vertelt over haar ziekte en dat ze al meer dan tien jaar een pruik draagt.
Lotte spreekt af met Veronique, zij is ook kaal en draagt daarom graag een pruik. Maar zij geeft niet toe aan het taboe, dus trekt ze zonder twijfels de pruik van haar hoofd tijdens een wandeling over de Oude Gracht in Utrecht. De tip die Veronique geeft om je ook zonder haar vrouwelijk te voelen is om grote oorbellen te dragen.
Lotte haar zoektocht naar meer comfort met haar kaalheid geeft haar veel inzichten in haar onzekerheden én zekerheden. Wil je weten meer weten over Lotte door het leven gaat met haar kaalheid? Kijk dan even de aflevering terug via https://www.youtube.com/watch?v=1ISwf_Othsg
Hoofdstuk 6. Leren loslaten
Het uitvallen van haar komt voornamelijk door fysieke tekortkomingen. Toch is de mentale impact ook enorm. Petra Dikrama vertelt in een interview met GezondNu dat veel van de vrouwen die haar praktijk binnenstappen veel tranen laten.
Dirkrama is dermatoloog en spreekt veel vrouwen die last hebben van haaruitaval. Hierdoor ziet ze ook welke impact haarvlies heeft op de mentale gezondheid. Ze geeft aan dat er een grote groep vrouwen is die niet bewust kaal door het leven gaan en zich er aardig voor schamen. Ze is van mening dat social media een grote bijdrage levert aan een onrealistisch schoonheidsideaal. ‘’Al die perfect gestylede en lange kapsels geven een vertekend beeld. Vaak zijn dit pruiken. Vandaag stijl, blond haar en de volgende dag een donkere bos krullen? Dat kán niet.” Nee, dat kan inderdaad niet. Maar we kunnen er wel meer over praten toch? Toch?
Dikrama hoopt dat er in de toekomst meer open gepraat kan worden over kaalheid bij vrouwen en dat vrouwen meer zichzelf durven te zijn. Wat hierbij zal helpen is als er nog meer onderzoek gedaan zal worden naar de beste behandelingen en dat er goede richtlijnen komen. Op deze manier kunnen haarziekten sneller en beter worden herkend. Tot die tijd heeft Dikrama nog wat krachtige woorden voor elke vrouw die kampt met onzekerheden: ‘’We hoeven er niet allemaal hetzelfde uit te zien en niet iedere vrouw hoeft lang haar te hebben.’’ Preach, Dikrama!
Meer weten of misschien zelfs een afspraak maken? Lees even het artikel van GezondNu via of bekijk de website van Dikrama. https://dikramaclinics.nl/
https://gezondnu.nl/gezondheid/haarverlies-bij-vrouwen-de-psychische-impact-is-groot-gezondnu/
Hoofdstuk 7. Meer weten?
Wil je meer lezen over haaruitval, kaalheid en hoe je hier mee om kan gaan? Hieronder vind je nog meer artikelen en video’s die je verder kunnen helpen.
Gillian (21) Werd plotseling kaal: "Het went nooit, want het is niet vrijwillig" https://www.funx.nl/news/funx/80cd80d5-5158-4703-af77-d384982559bb/hoe-is-het-voor-een-vrouw-om-kaal-te-worden
Voel je je vaak onzeker? En ben je die twijfels en onzekerheden zat? In de online training ‘Vergroot je zelfvertrouwen’ leer je hoe je van deze minderwaardigheidsgevoelens afkomt en zet je stappen om je zelfvertrouwen te vergroten. https://www.psychologiemagazine.nl/academy/zelfwaardering/training-zelfvertrouwen/?gclid=CjwKCAjwvdajBhBEEiwAeMh1UxFxrtZIjk8vPmDESZB0vp003kh99XwjpDml-HvlhWceUe9ja45ndRoCgFsQAvD_BwE
'Alopecia androgenetica' de wetenschap achter kaalheid
https://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/alopecia-androgenetica-kaalheid-bij-vrouwen.htm