Mevrouw ‘B’,
Ik neem aan dat je enigszins verbaasd bent over deze korte aanhef. ‘Geachte’ zou echter duiden op enige vorm van respect, ‘Beste’ op een teken van genegenheid en ‘Liefste’ lijkt me onder de gegeven omstandigheden compleet van de pot gerukt. Dus heb ik maar besloten om met een kort, doch krachtig begin aan te vangen. Daar het me eindelijk is gelukt enkele weken geleden afscheid te nemen van je overleden echtgenoot, lijkt het me niet meer dan billijk nu ook jou deze twijfelachtige eer te bewijzen. ‘Waarom ?’, zal je je wel afvragen. ‘Waarom nu…20 jaar na onze laatste ontmoeting ?’. Wel, omdat jij ons allemaal zal overleven, zelfs met een voorsprong van een kleine 30 jaar op mij. Maar dan wel zoals een vampier, niet levend op bloed, maar op heel mijn jeugdigheid die je dag na dag uit mij gezogen hebt. En die, mevrouw ‘B’, leveren je minstens 17 additionele jaren op.
Natuurlijk vragen je giftige lippen zich momenteel af wat ik met jouw man besproken heb. Laat ik het simpel houden : het was voornamelijk een éénrichtingsgesprek over zijn vaderschap…of misschien beter en eerlijker : het complete gebrek eraan ! Over alles wat een ouder moet doen om zijn kind te beschermen tegen ‘Het Kwaad’. Ja, inderdaad…’Het Kwaad’ dat jij in alle opzichten, gedurende mijn ganse jeugd…en later, hebt belichaamd. Jouw Jos heeft nooit de vereiste ballen gehad om ertegen in te gaan…bij mij zijn ze helaas te laat ingezakt… en toen kreeg jij ze in je klauwen !
En toch, mevrouw ‘B’…toch blijf ik het vreemd vinden. Want wanneer een vader één van zijn kinderen misbruikt, gaat hij – zelfs in dit land – terecht nog steeds naar de gevangenis. Echter, wanneer een vrouw – uit gelukkigere monden een ‘moeder’ genoemd – haar eigen puberale zoon aan dezelfde terreur onderwerpt, zowel mentaal als fysiek, gaat ieders leven in volledige rust en stilte verder…in ieder geval wat de verantwoordelijken betreft. Zij mogen meteen door naar ‘Start’ en “het geld” incasseren. En dat terwijl het in veel gevallen met de slachtoffers, na een tijd van bezinning, recht naar de ondergang gaat. Ik vermoed dan ook dat het spel daarom ‘MONOpoly’ heet.
Maar wat zit ik alweer te zeuren ? Misschien ligt de fout gewoon bij mij. Heb ik eenvoudig de pech gehad om jouw bepaalde planning (verpleegster blijven, één zoon en een manslaaf) op de mij zo eigen manier in het honderd te schoppen. Het was natuurlijk ook een tijd van een totaal gebrek aan interesse van ongewenste buitenstaanders.
Wat ik me soms wel afvraag, de enkele keren dat mijn zwaar beschadigd brein me de tijd terug induwt, is of je wraak op een kind dat er niet eens wilde zijn, of, wat dat betreft, ‘mocht’ zijn, nu echt zoet heeft gesmaakt ? Was het allemaal de moeite waard ? Leef je nu, op je 85e levensjaar, nog steeds verder met de haatdragende glimlach die niemand beter kent dan ik ? Of blijft er toch nog iets over van enige angst, dat de waarheid ooit aan het licht gebracht zal worden ?
Weet je wat ik nog steeds het vreemdste van alles vind ? Dat ik tijdens ons onderhoud, 2 jaar na zijn overlijden, nog steeds niet de moed had om alles aan jouw Jos te vertellen ! Ik troost me enigszins met het feit dat de enkele mensen die het nog steeds goed met me voorhebben, het ganse verhaal evenmin kennen. Want eerlijk…hoe krijg je de verschrikkingen uit je jeugd, volledig uitgevoerd door hun eigen ‘oma’, ‘tante’, of – in dit specifieke geval – andere ‘familieleden’, uitgelegd aan die mensen ? Aan je kinderen ? Je kleinkinderen ? Of aan je beide ex-vrouwen ? Aan vrienden, die je me zo veel mogelijk probeerde te ontzeggen ? Of, wat dat betreft, aan godverdomme wie dan ook ? Dus, om even terug te komen op mijn initiële vraag : “Waarom heb ik Jos niet meteen alles verteld ?”. Heel eerlijk : omdat ikzelf het weinige eergevoel dat je me hebt gelaten, nog dagelijks probeer te koesteren ! Helaas, veel is het niet ! Maar mag ik daar zo meteen op terugkomen ? Want – ja hoor, zelfs dàt is je gelukt – soms red ik mezelf met de gedachte dat veel mensen het nog moeilijker hebben gehad : hoe laag kan je godverdomme vallen ?
Goh, ik ben zelfs in een inrichting terecht gekomen…maar voor je een doodspolonaise in gang zet : dat was helaas niet enkel door jou toedoen ! Maar je had daar wel de grootste invloed op mij : 6 maanden heb ik door jou opnieuw in angst leren leven ! Niet de schrik dat het afkicken van drank en drugs een onmogelijke zaak zou blijken, want dat heb ik – cum laude – behaald ! Ook niet de geweldige medepatiënten of de dagelijkse sessies met psychiaters en psychologen… Neen, mevrouw ‘B’, het was de onmiskenbare geur van ether…de geur van angst die ik dagelijks mocht opsnuiven als je thuis kwam van je werk in het hospitaal. Een geur, opgeslagen in elke vezel van mijn lichaam, iedere gram die mijn ziel weegt, alle nog werkende bestanddelen in mijn zwaar beschadigd brein. En waar ik pas echt misselijk van werd : je steeds voorgewende ziektes met slechts één enkel doel : de oh zo belangrijke aandacht ! Je hebt nooit geleden aan enige ziekte… je wàs de ziekte, steeds kwaadaardige bacillen verspreidend over de zwakkeren, waar echter niet één medicijn tegenop kon !
Want weet je, mevrouw ‘B’ : een kind mag thuis geen angst kennen : hun ‘thuis’ moet ten allen tijde een beschermde burcht zijn, waar liefde en geborgenheid geen loze woorden zijn, geen opvangcentrum voor zwakkere zielen ! En daar is zelfs je echtgenoot het slachtoffer van geworden : hij mocht zijn eigen laatste maanden doorbrengen in een OCMW hospitaal, terwijl hij thuis nog makkelijk op te vangen was. Was het je vrijheid ? De buurman waar je schijnbaar zo goed mee overweg kan ? Je laatste wraakzuchtige stuiptrekkingen ? Of gewoon de vulgariteit die je altijd in je zieke geest hebt mee gedragen ?
Goh, wat hield ik vroeger veel van sprookjes ! Wat kunnen ze mooi zijn, indien geschreven door Andersen, Perrault, Burton,… Waarom werd het mijne nu precies geschreven door Jacob en Wilhelm Grimm, hun hand geleid door de jouwe, bekeken met je kille blik ! Helaas…mijn spoken en demonen zijn echt, ingegeven door teveel sterke drank, teveel zware drugs en één zieke geest ! Of laat ik dat even terugnemen : het zou je – met veel plezier – té veel eer aandoen ! En hoewel ik enorm mijn best heb gedaan, blijkt dat té veel liefde geven en krijgen ook niet de oplossing is. Ik heb je andere zoon, omringd door zijn engelen, ten onder zien gaan. Trouwens, aan een teveel medelijden kan je ook ten onder gaan. Nee, dan liever mijn lot…Oké, wel in alle eenzaamheid maar wel nog steeds vechtend tegen alle mogelijke infiltranten. En ook al zijn jouw kille, meedogenloze ogen voor eeuwig gebrand op mijn netvlies…Ik heb het geluk gehad om jaren later te mogen kijken in mooie, liefdevolle blikken, waarvan ik nog steeds hoop dat deze het uiteindelijke gevecht zullen winnen, ook al staan ze inmiddels niet meer aan mijn zijde.
Een ‘gebed voor jouw kut’ zal ik nooit kunnen uitspreken. Dat kunnen anderen veel beter en overtuigender ! Je was een kutvrouw, een kutmoeder… en toch…toch zal ik nooit kunnen neerschrijven aan welke onbeschrijfelijke vernederingen je me hebt bloot gesteld… Maar ik wil je laatste gil horen wanneer je verneemt dat ik nog steeds “Alive and Kicking” ben…
Weet je, toen jouw Jos een tweetal weken geleden verdween van het terras, opgelost in de menigte, heb ik er nog één gedronken op zijn korte aanwezigheid ! Ditmaal, mevrouw ’B’, drink ik er één op de mijne ! Moge de komende jaren medelijden hebben met jou…Ik heb het niet !
Ik zal vanzelfsprekend niet aanwezig zijn op je naderende begrafenis : mijn uiteindelijke vrijheid zal me daar vertegenwoordigen ! En tenslotte, mevrouw ‘B’, laat in hemelsnaam uw schamele bezittingen over aan uw andere zoon… Wat ik ooit heb gemist, kan met niks meer goed gemaakt worden ! Vanzelfsprekend is deze brief niet af… Hij zal nooit afgemaakt worden. Eindelijk een besluit dat ik zelf heb genomen. Laat het misschien mijn laatste glimp van medelijden zijn voor je vermoeide ogen, die meer hebben gezien dan ieder weldenkende ouder zich kan voorstellen. Ik verwacht wel één kleine wederdienst : sluit ze…voor eeuwig !