De voorbije weken hebben ons, soms pijnlijk, soms zeer aangenaam, geconfronteerd met de tekortkomingen van ons samenlevingsmodel. Een andere maatschappij creëren van de ene op de andere dag is onmogelijk, maar enkele maatregelen kunnen ons al een heel eind verder helpen.
Veralgemeend thuiswerken:
Plots zijn we met zijn allen beginnen thuiswerken. Voor de mensen die in de stad leven werd het verplaatsen binnen de stad plotseling weer mogelijk. In de eerste plaats te voet of per fiets, dankzij verbeterde veiligheid en luchtkwaliteit. Ook het openbaar vervoer werd plotseling heel aantrekkelijk want niet overvol meer. En tenslotte het sporadische gebruik van de auto, bv voor het ophalen van zwaardere of meer volumineuze zaken, was plotseling geen frustrerende en zenuwslopende activiteit meer.
Tegelijkertijd merkten vele werkgevers dat de productiviteit van hun werknemers niet daalde, in tegendeel. Eén van de redenen is dat iedereen zijn werkuren kan organiseren zoals het hem best uitkomt, en niet aanwezig moet zijn op kantoor op het moment dat hij of zij bv. liever met de kinderen zou bezig zijn. Een studie gepubliceerd in The Economist geeft aan dat in Londen het aantal werkmails is afgenomen tussen 10 en 17 uur maar sterk is toegenomen tussen 7 en 10 en tussen 17 en 21 uur. De cijfers voor Parijs zijn gelijkaardig. Ook heeft iedereen enorm veel tijd gewonnen door niet meer naar en van het werk te moeten reizen.
Een veralgemeend thuiswerken betekent niet dat iedereen heel de tijd van thuis uit zou werken. Dat is niet haalbaar, en niet wenselijk. Maar in vele functies kan men zich nu voorstellen dat men 3/5 of 4/5 thuis werkt. Dit zou ook de “footprint” van de bedrijven sterk verlagen en dus bijdragen om de CO2 normen te halen.
Wij pleiten voor een wettelijke verplichting van thuiswerken.
Reorganisatie van de gezondheidszorg
De Covid19 crisis heeft ons met de neus op de feiten gedrukt: Er zijn in ons land 6 ministers bevoegd voor de zorg. Men heeft gelukkig snel gemerkt dat dat niet werkt, en het beleid tijdelijk terug gecentraliseerd.
De huidige crisis kan een breekijzer zijn om de zorg efficiënter te organiseren.
Centrale aansturing borgt gelijkmatige kwaliteitscontrole, solidariteit en forse besparing. Hierbij moet gestreefd worden naar het herstructureren van de ziekenhuissector, naar netwerken (staan al 4 jaar in de steigers), met als doel het optimaal gebruik van de middelen en kennis. Landelijke centrale aankopen van medicatie of apparatuur kan kostenbesparend zijn.
Dit moet gepaard gaan met een betere financiële appreciatie van verpleegkundigen (o.a. ten koste van inkomens van artsen), en betere financiering van ziekenhuizen, woon en zorgcentra, psychiatrie en gehandicaptenzorg
De financiering kan, naast de hierboven aangegeven besparingen door verhoogde efficiëntie, gebeuren door de tweede opinies niet terug te betalen en door de afschaffing van de mutualiteiten.
Een andere fiscaliteit:
De lage olieprijs is een opportuniteit. Door de prijzen aan de pomp niet te laten zakken, en de winsten die hierdoor ontstaan te innen voor de staatskas. In de praktijk betekent dat het verhogen van de accijnzen op brandstof. Maar dat ligt heel gevoelig want dat was de basis van de gele hesjes beweging. Dus het moet onderdeel zijn van een globale aanpassing van de fiscaliteit.
Principes:
- Minder belasting op arbeid en andere vormen van welvaartscreatie
- Hogere belasting op alle vormen van (niet essentiële) consumptie, gecompenseerd door hulp aan de personen met minder middelen.
- Hogere belasting op schenkingen en erfenissen om terug te komen tot een maatschappij met gelijkere kansen aan de start.
- Hogere transparantie van het systeem, zodanig dat belastingontduiking door het inhuren van fiscalisten niet meer rendabel is.
Concreet:
- Belasting op inkomsten uit arbeid en sociale zekerheidsbijdragen sterk afbouwen, zeker de lagere schijven.
- Vennootschapsbelasting sterk afbouwen. De belastingen op de bedrijfswinst worden sowieso doorgerekend in de prijs van de producten, dus het is de consument die de vennootschapsbelasting betaalt. De winsten die geherinvesteerd worden zorgen daarenboven voor welvaartscreatie (o.m. via nieuwe jobs). Enkel de winsten die uit de onderneming gehaald worden (bv. in de vorm van dividenden) moeten getaxeerd worden.
- Het opnieuw invoeren van een effectieve successiebelasting (voor de hogere vermogens)
- Algemeen basisinkomen voor elke burger (marginaal belast in de inkomstenbelasting) mits afschaffing van leefloon en werkloosheidsuitkeringen.
- Hogere belasting op de (luxe) consumptie (bv belasten van de kerosine van de vliegtuigen en zware stookolie van de cruiseschepen)
- Afschaffen van alle subsidies aan bedrijven
- Afschaffen van allerlei “belastingvoordelen” (voor de hypotheekrente van een eerste huis, voor zonnepanelen, voor een “vriendenlening”, ...) en subsidies voor particulieren