(uit “verhalen van A tot Z”)
(Deze tekst verscheen in “Verzin” met commentaar van Vitalski. Dit is de aangepaste versie met dank aan de commentator)
Etiquette en waar het toe kan leiden
Ze was Franstalig maar bezat genoeg kennis van de Nederlandse taal (zij het met zware Antwerpse tongval) om in een privéschool te mogen doceren.
Haar cursus heette “sociale relaties” . Vermits er in de Nederlandse taal over protocollaire regels en voorkeuren geen boek bestond, nam de docente het initiatief zelf een cursus samen te stellen.
Ook in haar schrijftaal was het Aantwaarps niet veraf (manlief was afkomstig van een welgestelde Antwerpse familie). Op de sympathie van haar studenten kon zij alvast rekenen.
Terecht werden de leerlingen er op gewezen dat weinigen het voorrecht kregen om tijdens de lesuren “manieren te leren”.
Tijdens de (soms hilarische) colleges werden de gekste thema’s aangesneden. Allen even voor de hand liggend maar wie kende de regels en wie durfde het aan om ze aan jonge twintigers open en bloot voor te leggen ? Daarom verontschuldigde zij zich meermaals alvorens een delicaat onderwerp aan te boren .
Zo stond er letterlijk (inclusief taalfouten) :
Citaat: “Wil U mij nu verontschuldigen voor het eerder delikate onderwerp dat ik thans ga aansnijden. Wanneer de heren naar het toilet gaan, klappen zij de bril op. Zij kontroleren hun handelingen om geen onprettige overstromingen te veroorzaken. Zij knopen hun broek volledig dicht vooraleer het toilet te verlaten. Niets is onaangenamer dan heren uit het toilet te zien komen terwijl zij nog hun hemd in hun broek steken of hun broek dichtknopen en naar U toe komen om U de hand te geven. Het komt nochtans veel voor “ .
Of dit citaat : “ op internationaal vlak zult u verder geraken wanneer U niet de indruk geeft een onbehouden boer zonder fijnheid te zijn”
Iemand als wijlen JL Dehaene, die er allicht niet fier op was, maar die het verder weinig kon schelen dat hij als een bullebak overkwam, zou baat hebben gehad bij haar lessen. De schade die dit aanbracht aan de politiek, de internationale uitstraling van het land en de dagelijkse omgangsvormen (als de premier zo is mag ik ook zo zijn…) was groot. Men kan zich afvragen of de vele verdiensten van de man die schade enigszins heeft beperkt.
Mevrouw, uw naam zal hier uit discretie niet genoemd worden maar vele studiegenoten zullen u uit bovenstaand verhaal herkennen. Of uw lessen nut hebben gehad ? Wel, ruime tijd geleden was de schrijver van deze lijnen op een receptie. Nadien kreeg hij via via te horen dat hij in alle modestie toch was opgevallen. De organisatrice, een Franstalige dame, beschreef uw vroegere student als iemand met “prestance”. U heeft bij dit woord geen verdere uitleg nodig.
De taal in uw cursus liet wat te wensen over maar ook vele jaren later staan een aantal waarheden nog als een paal boven water. Wees ervan overtuigd dat de basis van die prestance in uw lessen werd gelegd.
Destijds waren uw andere activiteiten niet gekend, maar dat u daarvoor in de adelstand werd verheven heeft uw oud-leerling niet verbaasd maar wel juist zeer verheugd. U werd een terechte barones, om U tegen te zeggen.