10/02: 'unieverzum' van François van Vloten
Hanna Desmet is sinds oktober 2020 de nieuwe stalmeester van De Sprekende Ezels in Gent. Ze studeerde af aan de lerarenopleiding aan de Odisee Hogeschool Brussel en behaalde ook een master Schrijven aan het RITCS in Brussel. Haar werk verscheen onder andere in De Optimist, Deus Ex Machina en bij de Nieuwe Toneelbibliotheek. Ook schrijft ze mee aan theaterperformances en is ze Testpiloot voor Circusmagazine. Daarnaast geeft ze schrijfateliers aan jongeren bij TXTURE, Nederlands aan Gentse scholieren en Schrijfdidactiek aan de Educatieve Master (RITCS).
Hanna Desmet tipt deze week 'unieverzum' van François van Vloten.
"Honderd jaar geleden bracht Antwerps dichter Paul van Ostaijen zijn bekendste werk ‘Bezette stad’ uit. Het enfant terrible stierf op amper drieëndertigjarige leeftijd aan de gevolgen van tuberculose in een Waals kuuroord, maar liet ons gelukkig eerst een karrenvracht aan poëzie na. Van Ostaijen speelde gretig met klank in zijn gedichten, in navolging van de jazz van de jaren dertig. Maar wat ik het meest intrigerende aan zijn werk vind, is de typografie die hij samen met Oscar Jespers vastlegde. Het geslaagde vormgedicht ‘unieverzum’ dat François van Vloten schreef, zou perfect in deze traditie kunnen passen en wil ik u dan ook graag als tip meegeven.
We zouden het in deze al overtreffende pandemietijden uit het oog durven verliezen, maar de mensheid is slechts een stipje in het heelal. Misschien is het dat wat ik zowel als ontnuchterend en tegelijk erg hoopvol ervaar bij ‘unieverzum’. Centraal in het gedicht staat tweemaal de zin ‘De parallellen kruisen elkaar’. De mogelijkheid dat er op dit ogenblik nog een andere wereld bestaat, is op zijn zachtst gezegd intrigerend. Hij verbindt de woorden met uitroepen in verschillende talen, die onderstrepen dat wij ons eigenlijk, al is het maar door mogelijke spraakverwarring, soms ook in verschillende werelden bevinden.
Hij besluit het vormgedicht met: ‘Vive la gravité!’. Het is de zwaartekracht die ons stevig met de voeten op de grond houdt. Maar het is ook die zwaartekracht die we ook soms uit het oog durven verliezen, in tijden waarin de mens op vernuftige wijze de wetenschap inzet, bijvoorbeeld in een vaccinatierace. De letters vinden in het gedicht hun weg naar de onderkant van de bladspiegel, alsof ze zelf aan de zwaartekracht onderhevig zijn.
Als een soort post scriptum geeft de dichter ten slotte mee hoe het gedicht gedrukt moet worden: het moet passen op een blad type A4. Dit geeft nog eens een extra lading aan het belang van de vorm waarin hij zijn poëzie giet. Nee, dit gedicht mag niet op een A3-formaat worden gedrukt, dat zou overmoed zijn: print het maar op een nuchter, alledaags A4-blad dat uit je eigenste huis-, tuin- en keukenprinter komt."
