Maarten Verhelst

Gebruikersnaam Maarten Verhelst

Teksten

de afwezigen

De afwezigen waren niet aanwezig. Je kon hen geen ongelijk geven. Ze schreven geschiedenis op het naaktstrand van Bredene. Ik daarentegen zat op mijn grootmoeders schoot te wachten tot de soep was afgekoeld. Het jaarlijkse familiefeest was niet iets waar ik naar uitkeek. Mijn nonkels en tantes kronkelden in hun miserie. Mijn grootouders klampten zich vast aan hun enige normale kleinkind. Ze vochten om mijn gratie. De eerste die mij te pakken kreeg, liet mij de hele avond niet meer los. De volgende ochtend stond ik voor dag en dauw op. Ik fietste langs kreken op zoek naar zeldzame vogels. Verrekijker en notitieboekje waren mijn compagnons de route. Ik zag aalscholvers, blauwborstjes, futen, kluten, scholeksters, bosrietzangers, tafeleenden en wulpen. Mijn favoriet was de bruine kiekendief. Sierlijk en zelfbewust zweefde hij boven het riet. Hij negeerde mij totaal; een natuurlijke vijand was ik niet. Als ik thuiskwam was mijn vader in de kelder aan het driebanden. Op eender welk moment van de dag, eender welke dag van het jaar was mijn vader in de kelder aan het driebanden. Hij speelde graag drieband. Rekende de juiste hoek uit, plaatste het juiste effect en gaf de juiste afstoot. Hij speelde tegen zichzelf en won altijd. Soms deed ik mee. Dan was hij stiekem heel erg blij. Na twee uur was het etenstijd; bruine rijst met groenten uit de tuin. Vanaf een bepaalde leeftijd mocht daar gelukkig Ketchup bij.

Maarten Verhelst

de waardelozen

Ik ben de hond in je kegelspel. Zie mij kwispelen en kwijlen. Zie mij dweilen met je kranen open. Ik wil je voelen, je water breken. Ik wil je in mijn container gooien en smokkelen naar Engeland. Daar zullen we een krantenwinkel openen en elke dag The Sun lezen. Op zondag zullen we eieren breken en spijkers met koppen slaan. We hebben wapens nodig. En snoep, veel snoep. Om in het rond te gooien en door kinderhandjes opgeraapt te worden. We zullen geliefd zijn en aanbeden. Als voetbalhelden zullen we door de stad marcheren. Burgers zullen juichen en onze naam scanderen. Ze zullen zich laven aan onze lach en ons dragen op hun handen. Het was een mooie dag voor een zaterdag, maar helaas was het dinsdag. Alle winkels waren gesloten, er was geen kat op straat. Geen rimpeltje op het water. We keken naar de rimpels op ons gezicht. We waren oud en versleten, moe en geruïneerd. Met ons laatste geld kochten we een ticket voor het reuzenrad. Eenmaal boven zagen we het vuur. Het naderde met rasse schreden. Ze stond effectief in brand, deze wereld. We zagen het met ons eigen ogen.

Maarten Verhelst

het dorp

Ik schreef mijn eerste roman. Na twee pagina's was ik uitverteld. Ik ging naar buiten en wandelde in het rond. De buurvrouw stond de stoep te schrobben. Ik zei hallo, maar ze verstond mij niet. Ik was niet van hier, ik was een inwijkeling uit het noorden van Oost-Vlaanderen. Daar schrobben ze ook stoepen. Ook daar verstaan ze mij niet. Ik wilde mijn dorp beter leren kennen. Het koor had nog een plaatsje vrij. Ik bood mij aan. Vijftien huisvrouwen ontvingen mij met open armen. We zongen over Jezus, over God en over Maria. Daarna praatten we over koetjes en kalfjes. Letterlijk. Eén huisvrouw zag mij zuchten. Ze legde haar hand op mijn rechterdijbeen, fluisterde in mijn oor dat ze mij begreep. Dat ze ook liever over kippen en kuikentjes babbelde. Haar man had de grootste kippenkwekerij van het dorp. Waar vroeger de plaatselijke jeugd les kreeg, liepen nu vijftienduizend gevederde vrienden op een kluitje. Het was een mooie stiel. Die beesten stonken als de pest, maar liefde dat ze gaven, ge houdt het niet voor mogelijk. Ik knikte en bestudeerde haar ogen. Ze waren bruin met grijze spikkels. Haar wimpers fladderden onophoudelijk. Haar rimpels trilden van excitatie. Als ze lachte zag ik het achterste van haar tong. Ze kakelde maar door, luider en luider. Ik keek op mijn gsm en deed alsof ik een belangrijk telefoontje kreeg. Ik ging naar buiten, naar de regen, de heerlijke regen. De huizen blonken zoals steeds onder te felle straatlantaarns. Opritten barstten uit hun voegen. Dit was mijn dorp, hier was ik beland. Hier moest het gebeuren.

Maarten Verhelst

diep geplooid

Ik ben in Canada geweest. In Thailand. In Guinée-Conakry. In Noorwegen en de Faeröer Eilanden. In de Stationsstraat in Peer ben ik nooit geraakt, dat moet ik toegeven. Toch heeft de wereld geen geheimen meer voor mij. Ik ken haar door en door. Ik geloof haar tot in haar diepste plooien. Elke rimpeling, elke oneffenheid, elke ademtocht: ik weet wat ik eraan heb en wat ik kan verwachten. Een windvlaag zal over zeventien seconden die zilverberk doen sidderen, let op mijn woorden. Bladeren zullen straatstenen bedekken, buren zullen vloeken. Ik vergeef je je kwetsbaarheid. Je tranen. Die keer dat je mij betrapte met dat andere meisje. Je bent zo mooi, ik zweer het je. Je bent de enige die mij kent. Die ik toelaat mij te kennen. Je bent mijn eeuwige rotonde, mijn verkeersdrempel, mijn verkeerd geplaatste wegomlegging. Ze mogen zeggen wat ze willen, maar zonder jou zou ik hier niet zijn. Neen, ik zou een garagebox huren in de Stationsstraat in Peer. Ik zou er onze wagen parkeren en wassen met zeep. Het vuile water zou ik in het rioolputje gieten, daar zijn rioolputjes voor. Ik heb je nooit een rozentuin beloofd, maar kijk, onze tuin staat er prachtig bij. We hebben meidoorn, esdoorn, schietwilg en knotwilg. Ons gras is wild en ontembaar. Drie grasmachines hebben we al kapot gemaaid. Onze leverancier wrijft in zijn vettige handen. Zijn ogen blinken als we zijn kiezelparking oprijden. Hij maakt een Senseo en grijpt blindelings naar een bestelbon. Hij kent jouw naam, niet de mijne. Zijn balpen doet het werk terwijl hij naar je borsten staart. Zijn neus verraadt een onfortuinlijke bokscarrière. Mijn vuisten jeuken. Ik sla hem finaal naar de diepste plooien van ons vlakke land. In de toonzaal hangt een bosmaaier van Stihl. Dat bakje zal de klus wel klaren. We tekenen voor ontvangst en rijden de avond in. De wind zal ons leiden.

Maarten Verhelst

huiswaarts

Wat zou ik doen zonder mijn kinderen? Wie zou ik zijn? Waar zou ik wonen? Zou ik twee pakjes Tigra per dag roken? Zou ik de hele dag in wit ondergoed naar tv kijken? Zou ik andere kinderen maken bij een andere vrouw? Zou ze dikke borsten hebben? Zwart haar? Scheve tanden? Nee, natuurlijk niet. Ze zou blond zijn, haar lach zou ministers sprakeloos maken. De premier zou naar haar hand dingen en mij zijn portefeuille aanbieden. Maar ik zou er niet aan denken, ik zou zeggen: loop naar de maan. Want daar zou ze gaan. Zoveel schoonheid zou ik nooit verdiend hebben. Ik zou ze missen, mijn kinderen. Keihard. Tranen met tuiten zou ik huilen. Alles zou ik doen om hen terug te krijgen: vallen op mijn knieën, bidden tot God, smeken tot Fernand Huts. Ik zou zelfs een Facebookpagina aanmaken: IK WIL MIJN KINDEREN TERUG!!! Ik zou al snel vijfhonderd likes hebben. Wie weet zelfs zevenhonderdvijftig. Verbaasd zou ik naar het scherm van mijn chique telefoon kijken. Als ik de tranen ervan zou vegen, zou ik mezelf zien. De reflectie van een vader zoekend naar zijn verleden. Ik heb ze natuurlijk nog, mijn kinderen. Ze huilen, vallen op mijn knieën, hebben scheve tanden. Nee, dat is gelogen. Hun tandjes zijn perfect. Gelukkig maar. Stel je voor dat ze konijnentanden hadden. Wat zou ik dan doen? Wie zou ik zijn? De paashaas? Moehaha. Ondanks alle malaise in Midden-Brabant en omstreken blijft mijn humor de hoogste toppen scheren. Weergaloos en waterdicht: zo zou ik mijn humor omschrijven. Wezenlijk zou het derde kenmerk zijn. Daarna zou ik huiswaarts gaan.

Maarten Verhelst

FC Retie

Dit verhaal is er een van liefde. Liefde voor groepsverkrachting, prikkeldraad en worstenbroodjes. We spraken af in het centrum van Retie. Ik had mijn blauwe kousen aan, ze waren pas gewassen. Fuck the police, riep ik tegen mijn grootmoeder. Ze juichte met me mee, fluimde tegen de veel te imposante voordeur van het gemeentehuis. We hadden net een heel weekend Scrabble gespeeld, dat deden we altijd als er een nieuw kankergezwel ontdekt was. De dokters keken langs ons heen. Ze dachten aan hun nachtelijke escapades. Ze droomden van tepelklemmen en buttplugs. Ik zag hun grijns, hun zelfgenoegzame blik, hun opgetrokken neus. Wie waren wij om hun onverdeelde aandacht te verdienen. Wij, dorpelingen zonder doel. Wij hadden niets te betekenen hier, dit was ons territorium niet. Maar wacht als we thuis zijn. De Kutstraat in Retie is ons terrein. Mensen vragen er nederig onze toestemming om populieren te rooien, fietsen in het kanaal te gooien, honden te laten kakken op het voetbalveld van FC Retie. Daar, op het voetbalveld van FC Retie, heb ik jou voor het eerst ontmoet. Je werd lastiggevallen door twaalf supporters van KV Kilowatt. Het scheelde niet veel of je had het niet meer kunnen navertellen. Vliegensvlug sloeg ik de daders aan diggelen. Ze wisten niet wat hen overkwam, zo een flitsende kracht hadden ze nog nooit meegemaakt. Huilend om hun moeder kropen ze naar hun Mercedessen en hun Audi's. Ik tilde je op, streelde je haren, kuste je lippen. Ik wist dat het ongepast was, maar ik kon niet anders dan je lippen kussen en je borsten strelen. Er was een hogere kracht mee gemoeid. Je was van mij. Van mij alleen. Je was mijn territorium. Mijn eerste en mijn tweede helft. Ik gaf het fluitsignaal en trapte zelf de penalty binnen.

Maarten Verhelst

de varken spoot

Zet een hesp voor je raam vannacht. Pata negra als het even kan. Ik weet dat je vegetariër bent, maar alsjeblief, zet je fucking principes opzij. Schuif ze aan de kant. Negeer ze en eet mij op. Verslind me. Je hebt me nodig. Ik zit vol met ijzer. Vitamine B. Allerhande mineralen. Je zal er zo bleek niet meer uitzien. Je ogen zullen weer blinken. Laat mij ze nieuw leven inblazen. Ik zal heel diep inademen en je vuur een laatste keer aanwakkeren. De vlammen zullen zichtbaar zijn tot in de Kempen. Laat me nog één keer alleen. Ik heb nog iets af te maken. Nee, niet ons konijntje. Het huppelt te schattig. Het toont mij de weg naar grassprieten en savooikool. Ik haat savooikool. Maar zo tussen het gras en de savooikool huppelt ons konijntje verdomd schattig. Ik huppel haar achterna. Ik hoop dat we ooit een courgette zullen tegenkomen, maar diep vanbinnen weet ik beter. Ik streel haar achter de oren. Ze kraait van geluk. Misschien ligt het aan mij. Misschien ook niet. Misschien ligt het aan ons allebei. Of aan niemand. Stel je voor. Dat het gewoonweg aan niemand ligt. Dat geen enkele klerelijer er iets mee te maken heeft. Dat het gewoon moest gebeuren. Dat het sowieso zou gebeuren. Dat het altijd zou gebeurd zijn, in eender welk scenario. Dat alle mogelijke daden van alle mogelijke mensen in alle mogelijke generaties tot dat ene feit zouden geleid hebben. Dat het ergens in de Kempen zat te wachten tot het allerlaatste dominosteentje zou vallen. Wij zijn die laatste domino. Ik val op jou en jij op mij. Zo blijven we recht tot de morgen toe.

Maarten Verhelst

pagina 778

Vijf paar schoenen heb ik al versleten. Zestien wijven heb ik afgebeld. Ze wisten niet waar ze het hadden, huppelden met hun vetkwabben de Noordzee in. De strandwachter zong het themalied van Mega Mindy alvorens hij op zijn toeter blies. Ik wou ook eens op zijn toeter blazen, maar kon de benodigde diploma's niet voorleggen. Hoog van de toren was hij wel. Kortgeschoren hoofdhaar, tanden die blonken in de wind. Zijn speeksel smaakte naar tomate crevette. Ik geef je mijn hele arm, maar je neemt enkel mijn vinger. Hij past precies in je poepegaatje, dat weet ik zeker. Ik fluister in je oor dat ik het zeker weet. Een zweetdruppel leidt de weg via je ruggengraat tot in je bilspleet. Ik moet denken aan die avond in Zeveneken, toen we samen de kerktoren beklommen. Na anderhalve meter vielen we op de grond, net naast het graf van August Spermalie. Gust voor de vrienden. Pas na twee weken verdwenen de blauwe plekken op onze billen. Het zeventiende meisje dat ik afbelde nam niet op. Net als alle zestien voor haar. Mijn leven heeft dringend nood aan een telefoonboek, dacht ik bij mezelf. Ik nam me voor om de volgende dag eerst en vooral naar de Hubo te fietsen om een koevoet te kopen. Daarmee zou ik de deur van mijn kelder wel open krijgen. Ergens heel ver en heel diep, onder stapels dag- en weekbladen, lag nog een telefoonboek uit 1996. Ik wist zeker dat het er lag. Ik zou het vinden en vol spanning naar pagina 778 bladeren. Daar, op de voorlaatste regel, zou het staan. Het telefoonnummer van mijn eerste lief. Zij zou mij nooit vergeten. Dat zei ze zelf.

Maarten Verhelst

het uur van de kikker

Ik heb al verschillende stenen verlegd in verschillende rivieren op aarde, maar geen enkele stroom ging een andere weg op. Tenzij natuurlijk die ene keer toen ik een betonblok loste in een derderangsbeekje in Erembodegem. Mijn vrachtwagen was te zwaar geladen, zei de rijkswacht. Het was lossen of een nachtje brommen. Bij de eerstvolgende verkiezingen werd de burgemeester zonder pardon weggestemd. Vele jaren later zag ik hem bieten planten in het park. De jaren negentig vlogen voorbij als een zwerm honingbijen boven een bloemenweide: tergend traag. In 1992 gebeurde er niet veel in mijn dorp. Ik was tien en droomde van 1993. Ik vond dat een mooi getal. Mijn lievelingsgetal was echter nul. Dat rijmde op Hull. Elk jaar ging ik met mijn ouders en zussen naar Schotland. We namen dan de ferry van Zeebrugge naar Hull. Ik hield van Hull. Het rijmde op lul. In 1996 was het eindelijk zover: mijn teddybeer stierf. Ik begroef hem tussen de brandnetels links van de mesthoop. Rechts van de mesthoop lag mijn waterpistool, zes voet onder de grond. Het was in 1994 ter ziele gegaan. Mijn grootmoeder huilde met me mee toen ze de ajuinen sneed. Ik keek haar aan en hoopte dat het snel 1995 zou worden. En inderdaad, enkele maanden later begon er een nieuw jaar. Zo ging dat in die tijd. Nu zit ik hier te mijmeren over een godvergeten decennium. Ik kan evengoed wortels schrapen. Ik doe dat graag. Naast revoluties ontketenen, gevestigde orden omverwerpen en bootvluchtelingen redden, is wortels schrapen mijn grootste hobby. U ziet het, ik heb geen kiezels in rivieren nodig om bewijs van mijn bestaan te leveren. Ik schraap wortels dus ik ben. Ik schraap ze tot het bloed uit mijn vingers gutst. Ik hou van bloed. Het rijmt op bolhoed.

Maarten Verhelst

geile pony

De Afrikaan die mijn afwas doet, heeft een verleden. Hij weigert de trap te stofzuigen, dus ik vermoed dat hij ooit in een trappenfabriek werd uitgebuit door een louche Chinees. Of hij moet niet weten van mijn Dyson DC33c Origin. Al moet ik zeggen dat mijn Dyson echt wel elk stofje opzuigt. Fantastische bakje, mijn Dyson DC33c. Ik geef mijn Afrikaan een koffie verkeerd. Hij roert erin met een vork. Ik lach mijn tanden bloot. Een vork is niet om te roeren, goede vriend. Een vork dient om te prikken. Prik prik prik. Het bloed dat uit zijn arm gutst is donkerder dan Heinz. Niet morsen, vriend, mijn Dyson kan niet tegen vocht. Hij excuseert zich eenmaal, andermaal, verkocht. Ik toon hoe goed ik hinniken kan. Net een geile pony. Ik spring op en neer. Het parket kraakt onder mijn hoeven. Je kleedt me uit. Je wast me. Je poetst mijn tanden. Nog één verhaaltje en dan flink slapen hoor. Het is te donker. Ik doe mijn lampje aan. Een elfje vliegt de kamer binnen, stralend, vol liefde. Geruisloos neem ik mijn vliegenmepper.

Maarten Verhelst

het volk

We moesten optreden in Zelzate, parel aan de Belgisch-Nederlandse grens. Eerst raakten we de weg kwijt. We bleven rondjes rijden tussen fabrieken, troepjes communisten en een kanaal. Uiteindelijk vonden we toch de plek waar we verwacht werden: het Dageraadplein aan de salafistische kerk. Er was geen kat. In een verre hoek, onder een linde, stonden twee priesters elkaar af te trekken. We deden de koffer van onze Nissan Micra open en merkten dat we onze instrumenten niet mee hadden. Gelukkig maar. We hadden nooit gerepeteerd, speelden zelfs geen enkel instrument. Wie had ons eigenlijk geboekt? We bestonden niet, hadden geen manager of Facebookpagina. We reden door naar Kemzeke. Het was er zonnig. Bij de eerste grote eik sloegen we linksaf. Na het derde kapelletje nogmaals linksaf. Dan rechtdoor, secondelang, tot we aan het grote podium kwamen. Wat een prachtig podium, zeiden we tegen een passant. Het is de main stage, antwoordde hij bitsig. Zijn hond piste tegen een lantaarnpaal. Is dat de main pole waar uw hond tegen pist, vroegen we grinnikend. De passant zocht een antwoord, maar onze aandacht was al drie minuten elders. De zon verdween achter een wolk. Het volk begon te morren. We schraapten onze keel, de micro's werkten perfect. Het was niet gemakkelijk om je achter te laten. Je sliep zo vredig, zo diep. Alsof er niets aan de hand was. Mijn trui was je kussen. Ik wou je nog een brief schrijven, maar mijn stylo was leeg en ik vond geen papiertje in je handtas. Er zat wel kauwgom in. Zou nog van pas komen. De weg was nog lang.

Maarten Verhelst

Hotel Turkmenistan

Die avond in Turkmenistan hadden we voor het eerst ruzie. Je schold mij niet uit, ik gaf jou geen klap, maar we waren kil en afstandelijk. Als we al spraken, was het over banaliteiten. Zaken die er langs geen kanten toe deden. Maar meestal waren we stil en keken elk een andere kant op. Ik naar het water, jij naar de grijze woonblokken. Na twee uur wandelen kwamen we terug bij ons hotel aan. Ik had jou nooit eeuwige trouw beloofd in goede en kwade dagen. Laat staan bij ziekte, dood, kilte of afstandelijkheid. Toen de burgemeester mij de vraag stelde, knikte ik kort. Het kon evengoed een spastisch trekje geweest zijn. Mijn lippen bleven stijf op elkaar. In het trouwboekje zette ik een valse handtekening. Geen haan die ernaar kraaide. Je was in slaap gevallen. Ik keek nog even naar tv - in Turkmenistan's Got Talent floot een krachtpatser de zevende van Beethoven met zijn anus - vooraleer ik de stad in trok. Ik wou de Turkmeense bevolking wel wat beter leren kennen. Ik stapte een sushibar binnen en praatte met het personeel. Ze hadden heimwee naar Tokio en stokjes van goede kwaliteit.

Maarten Verhelst

lucifer

We liepen arm in arm, ik vol van mezelf, jij vol met mijn zaad. Onze haren wapperden in de wind. Het hoeveelste kind zou ik al verwekt hebben? Ik snapte de natuur niet volledig, maar één ding wist ik wel: eksters waren de Opel Corsa's van het vogeldom. Een van mijn kinderen viel van de trap. Ik sleepte de trappenmaker voor de rechter. Mijn kind had recht op een morele schadevergoeding van tien miljard dollar. De rechter had een goeie linker, hij trapte mijn voorzet staalhard binnen. Alleen jammer dat hij mijn zelfgebakken taart niet lustte. Ik drong bij je binnen, schalks en zelfvoldaan. Je zuchtte niet eens zo diep. Water of koffie, dat zou ik straks wel drinken. Fairtrade koffie, daar kan je van op aan. Zo hebben die boeren in Zuid-Amerika ook nog iets te eten. Ik pompte en ik pompte, er leek geen einde aan te komen. Een houtduif op de elektriciteitsdraad keek door het raam naar binnen. Mijn grootmoeder belde onverwacht. Ze had haar gebit laten vallen en probeerde mij duidelijk te maken dat ik haar uit de nood moest helpen. Ik deed alsof ik haar niet verstond. Uit de boot schelpen, moe? Wat bedoel je daarmee, moe? De verbinding is heel slecht, ik ga ophangen, moe, daaag. Ik zag haar al door de living kruipen, een zweetdruppel op het voorhoofd, mijn naam op haar lippen. We wuifden naar een passant. Het wandelpaadje was bijna overwoekerd. Nog enkele maanden en geen kat zou onze rust verstoren. Je vertelde over je vorige vriendjes. Ik kon hen allemaal de ogen uitsteken met een lucifer. Een briquet zou minder handig zijn, dat moest ik toegeven. Onze lach echode tussen de bomen, een merel vloog verschrikt weg. Kon het ons wat schelen.

Maarten Verhelst

het plein (werktitel)

Ik stapte het plein over. Een oude vrouw keek op noch om. Ze voederde een duif die koerde van geluk. Ik naderde een terras. Op een luifel stond Ricard geschilderd. Ik kreeg wel zin in een drankje. Ik ging zitten en bestelde een chocomelk. Ik keek naar het plein. Een fontein spoot water in de lucht. Kinderen speelden met een bal. Toeristen stroomden toe, namen een kiekje en liepen weer weg. Een verfrissend windje stak op. Ik sloot mijn ogen, had genoeg gekeken. Ik viel in slaap. Ik werd wakker. De avond was gevallen. Het plein was er nog, de fontein spoot nog steeds water in de lucht. De kinderen waren verdwenen. De oude vrouw zat op een bankje. Ook zij was in slaap gevallen. De duif trippelde rond haar benen. Ik stond op, stapte het plein over en wandelde een ander plein tegemoet.

Maarten Verhelst

rottend rijst

We stonden op, gingen naar beneden, dronken koffie. We liepen naar buiten, naar de regen, de wind, de modder. De boerderijen sliepen vredig. Ze droomden van mortel en keramiek. We lachten, we bulderden van het lachen, we huilden. We voelden ons eenzaam, voelden aan elkaar, we hadden seks in een paardenstal. We hadden laarzen aan, groene laarzen, glad en kil. We keerden terug. Ons bed was opgemaakt. De lakens gewassen. Het nachtkastje afgestoft. De wekkerradio schreeuwde het uit. We waren jong en onvolmaakt. We waren het gepeupel, het volk in de straat. De wagens reden sneller en sneller. We struikelden het bos in. De laatste bomen kreunden zacht. We wisten dat het ooit ging stoppen, dat de rijst zou rotten, net als onze tanden. We zouden honger krijgen en ruzie. We zouden elkaar aanraken, onzacht en met de vuisten. We zouden roemloos ten onder gaan, net als onze buren. Maar tot het zover was zouden we in elkaars ogen kijken, om ter langst zonder te knipperen.

Maarten Verhelst

strunt der liebe

Ik zocht in mijn amalgaam aan medeklinkers maar vond geen enkele die mijn gevoel perfect verletterde. Het was geen zof, geen kiv en ook geen pex. Ik vroeg de weg naar Amsterdam maar niemand kon het zodanig fluisteren dat ik de ogen sloot en droomde van de confituur die mijn grootmoeder nooit zelf maakte. Ze kocht een pot in de Aldi en lepelde de confituur in een andere pot. Een pot die er authentiek uitzag. De confituur smaakte altijd heerlijk. Al de rest trok op geen bal ginder, maar de confituur was om over naar huis te schrijven. Mijn ouders ontvingen mijn brieven nooit. Ofwel hadden ze geen brievenbus, ofwel werkte de postbode nooit de dag dat ik een brief schreef, ofwel gooide mijn grootmoeder ze stiekem in de vuilnisbak. Het was geen slecht mens, mijn oma, maar dat zeg ik alleen maar omdat ik nog steeds bang ben dat ze achter mij staat met haar liniaal in de hand, ook al is ze al twintig jaar dood en begraven. Haar graf ligt in Amsterdam. Ik zoek en ik zoek. Ik heb speciaal mijn voorhamer meegebracht om haar grafsteen aan gruzelementen te slaan. Plots besef ik dat ze gecremeerd is. Verast. In Lochristi. De ceremoniemeester had kromme krullen en een scheve neus. Hij slikte toen hij mij hoorde lachen. Ik bulderde de hele zaal bijeen. De zes aanwezigen keken streng mijn richting uit. Daarna aten ze croissants bij de vleet.

Maarten Verhelst

licht stofje

Ik reed van Ertvelde naar Costa Rica, maar aan het eerste rondpunt raakte ik de weg kwijt. Ik stapte uit en vroeg aan een plaatselijke landbouwer of hij de minst filegevoelige route naar de Atlantische Oceaan kende. De boer tuurde naar een windmolen in de verte. Een mengeling van tabak en speeksel sijpelde uit zijn mond toen hij sprak. Zelf was hij nog nooit buiten Ertvelde geweest - behalve die ene keer toen een suikerbiet uit zijn tractor viel en op het grondgebied van Assenede rolde - maar zijn duiven vlogen wekelijks door heel Europa. Zij konden mij met alle gemak de juiste weg wijzen. Ik haalde net mijn portefeuille boven om zijn beste duif te kopen, toen een van zijn dochters thuiskwam. Ze had blauwe ogen, lang blond haar en grote borsten. Haar glimlach was fenomenaal, haar benen eindeloos. Haar kont zag er tegelijkertijd strak en mals uit. Ze keek mij aan en vroeg of ze mij ergens mee van dienst kon zijn. Euh ja, stamelde ik, ik ben de weg kwijt. En hoe graag wil ik je borsten vastnemen en er eens goed mee schudden, dacht ik erbij. Niet veel later reden we samen op de Autoroute du Soleil, onze haren wapperden in de wind. We stopten aan een tankstation en aten een croissant. We lachten met een dikke Duitser, een luidruchtige Hollander en een achterlijke Vlaams-nationalist. Spanje was een droom. Lege snelwegen, verlaten dorpen. Voor we het wisten stonden we op een berg in Portugal te kussen alsof ons leven ervan afhing. We konden de oceaan al ruiken. Je adem kriebelde in mijn hals. De horizon trilde, of was het mijn lijf? Je gaf me jouw trui. Ik zag je tepels door je t-shirt. Licht stofje, zeker in de H&M gekocht. In volmaakt Ertvelds vroeg je of ik een kind van je wilde. Nee bitch waren wel de laatste twee woorden die op mijn tong lagen.

Maarten Verhelst

de salade der dingen

Mijn bindingsangst verdween meteen toen ik jou zag. Ik haalde mijn paternoster boven en zwaaide ermee naar alle kindjes in de buurt. Hun ouders keken de verkeerde kant op. Mijn leven slenterde verder. Even bleef ik hangen bij een Nigeriaanse die haar diensten aanbood, maar na vijf minuten was ook dat verleden tijd. Je zei dat liefde een wonderlijk iets was. Ja oké, antwoordde ik, maar salade is ook niet te onderschatten. Ik voelde dat onze wegen bijna zouden scheiden. Je was te goed voor mij. Te diepzinnig ook. Ik leefde van dag tot dag, van a naar b, van vrouw tot vrouw. Jij stond stil bij de dingen, zocht naar de kern van de zaak, krabde geduldig aan alle eeltlagen tot enkel de waarheid overbleef. Wat als je al mijn eeltlagen had weggewerkt? Zou je mijn waarheid onder ogen durven komen? Zou je aanvaarden dat het dit maar was? Dat ik mijn hele leven, mijn volledige doen en laten, mijn verleden en mijn toekomst volledig afstemde op Jaak Pijpen? Zou je mijn blinde adoratie weglachen? Of zou je verder krabben tot je uitgeput en sprakeloos in mijn armen valt en ik je zachtjes toefluister dat salade echt wel lekker kan zijn?

Maarten Verhelst

was je maar, hier

Ik wandelde, op zoek naar reebok. De bossen verlangden naar de herfst. Mijn moeder belde op mijn gsm. Of ik straks een bruin brood gesneden kon meenemen. Van bij de bakker op de hoek? Nee, van bij de bakker op het plein. Het plein zag zwart van de auto's. Eén autootje was knalgeel. Een vrouw stapte uit. Ze keek mij aan, ik bloosde. Haar lach was vergevingsgezind. Ik vroeg of ze ook een brood wou. Nee, zei ze, ik ben op zoek naar reebok. We staarden naar de horizon. De skyline van Zelzate lag er prachtig bij. De fabrieken rustten nooit. Net als wij. Wij stopten pas als alle rozijnen opgegeten waren. Dat ging sneller dan verwacht. Tegen valavond waren we al weer thuis. De afwas blonk onze kant op. Jouw beurt pot verlost, riep ik razendsnel.

Maarten Verhelst

platte kaas

Ik droomde dat de Aveve gesloten was. Ik had net mijn camionette geparkeerd, voor de helft op het trottoir. Het winkelkarretje aanvaardde enkel 1 of 2 euro. Geen vijftig cent. Ik was terug naar mijn camionette gegaan, had alles overhoop gegooid, uiteindelijk een euro gevonden onder de handrem. Terug bij de winkel gleden de automatische deuren niet open. Ik dacht aan een defect maar toen zag ik binnen geen enkel licht branden en geen enkele medewerker in groene tenue die vriendelijk probeerde te lachen. Het was nochtans woensdagnamiddag, de JBC aan de overkant deed gouden zaken. Ik schrok wakker. De hond van de buren blafte. Ik keek door het raam en zag twee katers vechten. Een streep maan hing achteloos in een hoek van de hemel. Ik ging naar beneden, zette koffie. Op tv interviewde Lieven Verstraete voor de vijfde keer de omhooggevallen politicus van de dag. Het ging over indexen, vermogens en platte kaas. Ik nam een slok en dacht aan Walter Godefroot. Hoe die man in 1967 Nokere Koerse won: respect. Je vroeg wat ik aan het doen was. Je nachtkleed was licht doorzichtig, je tepels zacht en vredevol. Ik zei dat ik aan Walter Godefroot stond te denken nadat een droom over de Aveve mij wakker gemaakt had. Je glimlachte en ging terug naar boven. Wat had ik zin in jou. Ik hield je bijna tegen om je borsten te kussen, maar wist dat je morgen vroeg op moest. Ik plofte neer in de zetel en besefte te laat dat ik de zapper nog niet bij me had.

Maarten Verhelst

ergens tussenin

Mijn plannen om een volgende nationale betoging eens in een onnozel gehucht in plaats van in Brussel te organiseren, kregen vorm in Zwevezele. Ik had een zwak voor dergelijke plekken. Ze waren lelijk en troosteloos, zeker als het wolkendek zo dik was dat het leek alsof het de hele dag schemerde. Maar ik voelde me er goed. Hoe zieliger het dorp, hoe vrijer mijn gemoed. Ik zat met mijn vrouw en kinderen in de goedkope gezinswagen. We stopten bij Slagerij het Serpent. We kochten vijf bouletten en een kwart kilo préparé. Mijn vrouw sprak West-Vlaams dus zij voerde het woord. Het Serpent vertelde over haar nonkel die op zijn sterfbed lag. Mijn vrouw knikte en betaalde, ik keek naar een dode kip. Zouden we picknicken op het kerkhof of in een bushokje? Het werd ergens tussenin. De jongste at een volledige boulet. De middelste gooide steentjes naar een vuilbak. De oudste neuriede de hele tijd. Een vrachtwagen van H. Essers denderde over de kasseien. Het beloofde een mooie dag te worden.

Maarten Verhelst

hinkelen was ook een optie

Elegant kon je haar niet noemen. Ze leek meer op Gui Polspoel die net uit bed kwam dan op Lana del Rey met knalrode lippenstift en diepe decolleté. Maar ik hield van haar zoals ze was: stormachtig, ijzersterk, staalhard. Ze riep mij, ik huppelde naar haar toe, likte haar hielen. Mager was ze niet, maar haar blik was onweerstaanbaar. Gods wegen lijken ondoorgrondelijk. Enkel de E40 ter hoogte van Erpe-Mere kent voor mij geen geheimen meer. Ik neem er elke dag de verkeerde afslag. Mijn grootmoeder die in de hemelen zijt lacht zich een nog grotere bult dan ze al had. Mijn grootvader weigert zijn mond open te doen, behalve als meneer pastoor met een hostie passeert. Ik zit hier in mijn geblutste wagen. Het rechtervoorlicht is kapot. Hoe moet ik dat aan de garagist uitleggen? Voor hem is het waarschijnlijk links. Tenzij garagisten het perspectief van de bestuurder hanteren, zoals tandartsen dat van de patiënt. Ik heb mij al vaak afgevraagd wie op dat geniale idee is gekomen. Waarschijnlijk een Amerikaan of een Zweed.

Maarten Verhelst

hoed in de hand

Zie mij hier zitten. De man van uw dromen. Ik zie de straten, de vrouwen, de buggy's. Ik voel de valse warmte, de ingehouden woede. Men vraagt mij welke bakker de beste broden heeft. Ik moet het antwoord schuldig blijven. Ik eet geen brood meer, ik eet eenzaamheid. Wie of wat heeft mijn knikkers gestolen? Ik was even in slaap gevallen, droomde van de tuin bij mijn grootouders waar ik als zesjarige de wereld veroverde. Ik klom in bomen, schoot met mijn katapult op mussen, keek naar de voorbij glijdende wolken en hoopte dat het spaghetti was als avondeten. De klokken van een verlaten kerk trokken mij terug tot waar en wat ik ben, en kijk, mijn knikkers liggen niet langer voor mijn voeten. Misschien heeft de wind ze in de riolering geblazen. Ja, laat ons daarvan uitgaan. Je huilt om mijn verdriet. Je voelt mijn schaamte. Je raapt me op, kordaat maar teder. Precies zoals ik je graag heb. Ik voel een glimlach opkomen, maar hij verdwijnt ergens diep in mijn keel. Je bestelt twee koffies. Een voor jou en een voor mij. Ik voel je blik, je onbeantwoorde liefde. Een man passeert, hoed in de hand. Hij lijkt op weg naar huis, op weg naar vrouw en kinderen. Hij lijkt gelukkig. Ja, hij lijkt erg gelukkig.

Maarten Verhelst

kosovo mon amour

Ze kuste mijn knieën, ik werd wild van geluk. Dit was het waar ik al heel mijn leven op zat te wachten. Ik lachte, schreeuwde, kreunde, fluisterde. Woorden kon ik niet voortbrengen, maar ze begreep maar al te best wat ik bedoelde. Ze was enorm intelligent, deze hoer. Ze gaf mij het gevoel dat ik alleen was op de wereld, zonder verplichtingen, zonder schoonmoeder. Zonder Ikea, zonder Mediamarkt, zonder Siegfried Bracke. Vooral dat laatste bezorgde mij rillingen van plezier. Ik nam haar borsten stevig vast, wou ze nooit meer loslaten. Ik beet in haar tepels, zoog eraan als een baby, warm en geborgen. Ik draaide haar om, besprong haar langs achter. Plots kwam ik klaar. Samen met het sperma belandden mijn tranen op haar rug. Ik gooide wat kleingeld in haar schoenen en trok de stad in. De stad was grijs en somber, de straten liepen dood. De parken lagen er betonnerig bij, geen boom te bespeuren. Op een bank hield een oude man zijn hond vast. Hun dagen waren geteld, dat zag je van hier. Hun ogen waren te flets, hun neus te droog. Ik gaf hen een blikje Kitekat, maar durfde te wedden dat ze het nooit zouden open krijgen. Die gedachte alleen maakte mij al vrolijk. Glimlachend stapte ik een bruin café binnen en bestelde een roycosoep. Ik verbrandde mijn tong net niet.

Maarten Verhelst

venetië mijn kloten

Hoe bedroefd ik ook keek, de brandweercommandant bleef voet bij stuk houden. Het was zijn job om risico's te beperken, onze samenleving te ontdoen van alle spontaneïteit, conventionele steriliteit tot het hoogste goed te bombarderen. Zijn overste, de burgemeester van Wippelgem, deed geen moeite om zijn bloedworstgrijns te verbergen. Ik trok mijn conclusies. Hier zou ik de wereld niet veranderen. Op een knaap als ik zaten ze hier niet te wachten. Hier wilden ze enkel Krüger Export achterover hijsen, frieten met stoofvleessaus en mayonaise binnenwerken en de kuisvrouw van de buren zwaffelen. Ik deed dat ook wel graag, dat moest ik toegeven. Naast koeien bijeendrijven en kauwen rond de kerktoren tellen, waren die drie zaken de belangrijkste bezigheden in mijn rijkgevulde leven. Het dilemma was hartverscheurend. Maar ik moest sterk zijn, het heft in eigen handen nemen. Niet achterom kijken, niet terugblikken. Geen vals sentiment toelaten. Nu was het mijn moment, nu of nooit. Ik vulde een valies met kleren, frangipanes uit de Aldi en mijn lievelingsbalpen. Ik haalde diep adem en verliet mijn ouderlijk huis. Het was vijf minuten stappen naar het bushokje. De bus naar Ertvelde zou weldra passeren.

Maarten Verhelst

de wereld (die welt)

Ik ben de wereld. De molshopen in mijn tuin. De wereldreizen die ik nooit zal maken. Spaghetti bolognaise met krampen als gevolg. Ik ben Turkije, algebra, Obama met tandpijn. Ik ben de slechtste reclame ooit, die van Jetair, met die twee etters van kinderen. Ik ben Walter Capiau, Frank Deboosere, Bart De Fucking Wever. Ik ben de onopvallende decolleté van vrouwen die niet beseffen dat ze prachtige borsten hebben. De grasmachine van de buren, een geeuw die langer mag duren. Ik ben de ontbossing, de uitlaatgassen, de overbevolking, de goedkoopste tuinslang uit de Aveve. De Nopri van vroeger. De bio-time producten uit de Colruyt. Dreamland waar kinderen hysterisch huilen omdat ze niet weten wat te kiezen. Ikea waar mannen verdwaasd achter hun vrouw aansloffen. Verse basilicum op tomaten, met een heerlijk vinaigrettesausje, zelf gemaakt, met honing en mosterd. Ik ben Suske en Wiske, Roodkapje, Pippi Langkous. Walter Van Beirendonck, huilend bij zijn moeder. Ik ben zijn moeder, vrezend voor dementie. Ik ben de regen, de roltrappen van de Inno. Of van de metro in Londen. Ik ben de hoeren van Brussel-Noord. De orang-oetangs van de Zoo in Antwerpen. De pony hier in de weide naast mijn huis, met zijn megagrote lul. Ik ben het, de man zonder boodschap, zonder enige clou. Zonder verhaal, zonder begin en zonder einde.

Maarten Verhelst

zwijgzaam

Er viel niet veel te vertellen. Ik zag haar zoeken naar woorden. Iets zinnigs of iets banaals, het maakte al lang niet meer uit. Zolang deze stilte maar doorbroken werd. Na een lange tijd staren naar de ons omringende koppels veerde ze plotseling recht. Dat had ik niet verwacht. Nu had ze mij zuiver. Ik wist meteen dat dit geen handschoen was om zonder muts aan te pakken. En sjaal. Zelfgebreid. Door mémé zaliger. Erfstuk. Mooie herinneringen. Veel te laat gestorven. Al sinds haar zestigste hoopte ik dat ze er het loodje bij zou neerleggen. Maar nee, ze bleef leven. En breien. Tonnen sjaals en mutsen kreeg ik 's zondags mee naar huis. Toen ze eindelijk stierf heb ik al die prikkende kloteboel naar Afrika gestuurd, die konden dat goed gebruiken. Mijn lievelingssjaal hield ik over: die van SV Zulte Waregem, hoogstpersoonlijk gekregen van Willy Naessens. Ze ging weer zitten. Keek mij megadiep aan. Ik moest kuchen. Ze gaf mij een keelpastille. Ik gooide het pilletje in de lucht en liet het volmaakt in mijn open mond vallen. Ik vroeg haar of ze met mij naar bed wou. Ze zei niet nee. Ik bloosde van geluk. Samen stapten we door het dorp. Bij het kerkhof viel mijn frank. Voor deze vrouw zou ik sterven.

Maarten Verhelst

het kanaal

Weer geen enkele vis gevangen vandaag. Zal toch een ander plekje moeten zoeken. Het kanaal is niet meer wat het ooit geweest is. Vroeger ving ik snoeken, baarzen, karpers, meervallen en brasems bij de vleet. Het hele dorp keek naar mij op. Ik won de ene prijs na de andere. Ik leerde mijn vrouw kennen op de jaarlijkse visvierdaagse van Oosteeklo. Ik stond op het hoogste schavot, nam een daverend applaus in ontvangst, zag haar staan bij de frigo's. De manier waarop ze naar de diepgevroren kabeljauw keek, raakte mij diep. Ik stapte op haar af en begon over de verraderlijke stromingen bij hoogtij. Twee uur later lagen we uitgeput in bed. Zou een nieuwe hengel soelaas bieden? Een meer gesofisticeerd ophaalsysteem? Genetisch gemanipuleerde wormen met extra vitaminen en mineralen? Ik weet het niet. Vroeger wist ik alles, twijfelde ik nooit. Nu durf ik met moeite een zebrapad over te steken. Auto's vertragen, chauffeurs geven vriendelijk voorrang, maar nog sta ik te drentelen als een klein kind. Wanneer ik dan toch een been verzet, is de verkeersstroom al lang weer ingezet en keer ik terug van waar ik kom, meestal Café de Smos in de Kerrestraat. Mijn vrouw geloofde al lang niet meer in mij. De eerste jaren was ik haar held, niets kon ik misdoen. Ik reisde de wereld rond, gaf demonstraties, lezingen, workshops. Ik werd gevraagd voor debatten, parlementaire commissies, radioprogramma's. Vanaf het woord vis viel, kwam ik op de proppen. Maar plots kwam de kentering en verloor ik mijn mojo. Jaar na jaar ging het bergaf. De top was zo hoog dat de val tergend lang duurde. Pas vorige week bereikte ik het dieptepunt: mijn vrouw verliet mij voor Jan de Mosselman. Ik gaf bijna over van verdriet. Van frustratie. Van zelfmedelijden. Ik nam mijn hengel en fietste naar mijn plekje aan het kanaal. Daarna leek Café de Smos mij een goede optie.

Maarten Verhelst

schoendoos

Ik stond op de dansvloer, nog niet zat genoeg om zonder schaamte mijn heupen te bewegen. Ik voelde dat iedereen mij aankeek: de vrouwen, de mannen, Jani Kazaltzis. Deze laatste stapte op mij toe en zei dat ik dringend wat meer zelfvertrouwen moest kweken. Ik zei dat het wel snor zat met mijn zelfvertrouwen, behalve dan op een dansvloer met te weinig alcohol in mijn bloed. Hij draaide zijn ogen tot ver boven de ironiegrens en wees al lachend naar mijn kleren. Ik gaf hem een dreun op zijn neus en verliet onder luid gejuich de parochiezaal van Scheldewindeke. De volgende dag wist ik geen blijf met mezelf. Zou ik naar de slager gaan? Naar de grasmachinewinkel? Of zou ik de hele dag op zolder foto's bekijken van ex-lieven in erotische houdingen? Ja, dat kon nog eens leuk worden. Ik opende het zolderluik, ik knipte het licht aan, ik nam de vijfendertig schoendozen met foto's. Beneden werd er aan de deur geklopt. Ik kroop weer door het zolderluik, stapte de trap af, opende de voordeur. Een vrouw vroeg of ik drie balpennen wou kopen ten voordele van het kinderkankerfonds in Bulgarije. Het kostte maar 15 euro. Ik vroeg of ze kon bewijzen dat het geld effectief naar het kinderkankerfonds van Bulgarije zou gaan. Dat kon ze niet. Ik lachte minzaam, zoals steeds. Terug binnen had ik plots zin om de was op te hangen. Helaas was er geen was om op te hangen. Ik ging naar de buren en vroeg of zij geen was hadden die opgehangen moest worden. Ja, dat hadden ze. Ze hadden zelfs aardbeien die dringend opgegeten moesten worden. Dat ging mij toch een stap te ver. Minzaam lachend keerde ik huiswaarts. Mijn vrouw en kinderen waren ondertussen daar. Ik omhelsde hen innig. Naast mijn vijfendertig schoendozen waren zij tenslotte mijn enige reden van bestaan.

Maarten Verhelst

merendree

Ik peinsde er niet aan om de wafelenbak helemaal alleen te organiseren. Ik belde mijn grootmoeder op en vroeg of zij geen zin had om drieduizend wafels te bakken tegen overmorgen. Ik hoorde haar knikken door de telefoon. Het mens knikte altijd. Ze lag te verkommeren in rusthuis De Verwaarlozing in Merendree. Met zo'n naam had ik beter kunnen weten. Ik stapte op mijn Vespa en reed via Winterslag naar Merendree. Het was een prachtige route. De zon scheen, de vogels floten, honden likten gretig aan hun eigen ballen. Ik dacht aan mijn jeugd in Knokke-Heist: woest, geil, ongenadig. Mijn egotripperij staat daar nog steeds in de straatstenen gebeiteld. Nu nog houden de plaatselijke wijven hun adem in als ze mijn ouderlijk huis passeren. Merendree was grootser dan ooit. Eigenzinnig, toekomstgericht. Ik werd er emotioneel van. Mijn tranen zweefden over het volmaakte asfalt. Daar was het rusthuis al. Ik rook de eenzaamheid. Mijn grootmoeder lag op de achtste verdieping. Het personeel hield een feestje in de kelder. Ik fuifde even mee, dronk een whisky of zes. Tegen middernacht kroop ik naar boven, naar de vrouw die mij leerde breien. Ik hield haar hand vast, de hele nacht.

Maarten Verhelst

Opleiding

Publicaties

Kortverhaal in Gierik-NVT (2016)
Wekelijkse column op www.deusexmachina.be (2015)

Prijzen

Tip van de dag (Azertyfactor, Ingrid Vander Veken, november 2016)
Tijdschrift 'Verzin' juni 2015: Vitalski selecteert & bespreekt
Tip van de dag (Azertyfactor, Jan Pollet, november 2014)
Tip van de week (Azertyfactor, Barbara Van den Eynde, september 2014)
55 Fiction (Joos, radio 1, 2013): top 10
Frappant TXT 2012
Kortverhalenwedstrijd Eeklo (rond 2000): 2de prijs